وجوه افتراق و اشتراک مابین طرح مسئولیت بین المللی دولت ها و سازمان های بین المللی

بی شک در هر نظام حقوقی مسئولیت به عنوان یک تاسیس حقوقی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حقوق داخلی، اعمال حاکمیتی دولت، مسئولیت زای نیست؛ اما این مساله در حقوق بین الملل پذیرفته شده است. مسئولیت، ناشی از اصل برابری دولت هاست؛ چرا که اگر دولت ها برابر هستند، برابری آنها در حقوق و تکالیف است و مسئولیت بین المللی، در واقع تضمینی است برای برابری دولت ها. بنابراین می توان مسئولیت بین المللی دولت ها را اهرمی مهم و حیاتی برای اعتلای حکومت قانون در نظام بین الملل قلمداد کرد. مسوولیت بین المللی یکی از موضوعات مهم حقوق بین الملل است که موازین مربوط به آن در دو طرح جداگانه تحت عنوان مواد پیش نویس مسئولیت دولت ها؛ ۲۰۰۱ و مواد پیش نویس مسئولیت سازمان های بین المللی؛ ۲۰۱۱ توسط کمیسیون حقوق بین الملل تنظیم گردیده است. ساختار، متن و محتوای هر دو طرح، تا حدود زیادی یکسان است به گونه ای که می توان گفت الگوی واحدی در ایجاد آن ها به کار رفته است. با این حال تفاوت های مهمی میان دولت ها و سازمان های بین المللی وجود دارد که می تواند موضوع مسئولیت بین المللی را تحت تاثیر قرار دهد؛ مثال بر خلاف دولت ها که دارای شخصیت حقوقی کامل هستند، سازمان های بین المللی شخصیت حقوقی محدودتری دارند، منابع و امکانات سازمان ها محدود است و ساختارهای متفاوت از دولت ها دارند. لذا این سوال مطرح می شود که تفاوت های مزبور تا چه حد مورد توجه کمیسیون حقوق بین الملل قرار گرفته و اساسا فرق میان طرح مسئولیت دولت ها و طرح مسئولیت سازمان های بین المللی چیست؟ در این تحقیق که مبتنی بر یک روش توصیفی–تحلیلی است پس از بیان وجوه اشتراک و افتراق طرح های فوق الذکر، چالش های ناشی از اعمال مقررات مشترک مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که با توجه به واقعیات مربوط به سازمان های بین المللی، در برخی موارد امکان اعمال موازین یکسان وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

مسئولیت دولت ها ، مسئولیت سازمان های بین المللی ، کمیسیون حقوق بین الملل