بررسی جایگاه اذن و رضایت والدین در حج و عمره فرزند

در مواردی که انجام حج فرزند باعث اذیت والدین شود، والدین نمیتوانند فرزند خود را از انجام حج واجب نهی کنند، اما لازم است حکم انجام حج مستحبی، عمره و نیز تاخیر در ادای حج واجب در این فرض (اذیت والدین)واکاوی شود. با وجود اینکه درخصوص حج واجب فرزند بالغ، دیدگاه فقهی متفق علیه عدم اشتراط اذن والدین است و ایذاء والدین تنها میتواند فوریت انجام حج را از بین ببرد، اما در مورد اشتراط اذن پدر، یا پدر و مادر در حج مندوب فرزند بالغ دیدگاههای متفاوتی وجود دارد.مطابق نظر مشهور فقها اذن پدر یا مادر یا هر دو، برای ادای حج مستحبی فرزند شرط نیست، اما در جایی که حج مستحبی موجب ایذاء والدین میشود، گرچه مشهور قائلند که حرمت ایذاء والدین مانع تحقق استحباب حج و بطلان آن میشود، اما به نظر میرسد صحت حج استحبابی فرزند بالغ مشروط به عدم ایذاء والدین نیست و در هر صورت حج مستحبی صحیح است و تنها در صورتی که انجام حج یا فراهم آوردن مقدمات آن موجب ایذاء والدین گردد، فرزند بالغ مرتکب معصیت شده است و امکان جمع میان حکم استحبابی حج و حرمت ایذاء والدین وجود دارد؛ چراکه نهی از حج مستحبی در فرض ایذاء والدین، به امری خارج از اجزاء، شروط و اوصاف عبادت تعلق گرفته است.همچنین برخلاف نظر مشهور فقها، که اذن ولی شرعی در حج صبی را شرط میدانند، با توجه به اینکه ذات عمل حج، یک فعل مالی نیست، باید قائل شد که حج مستحبی و عمره صبی همانند سایر عبادات او (مانند نماز و روزه) نیازمند اذن ولی نیست.

کلیدواژه ها:

فرزند ، حج ، عمره ، اذن ولی ، رضایت والدین ، ایذاء والدین