ارزیابی علمی و گردشگری غار ده شیخ در استان کهکیلویه و بویراحمد: تلفیق مدل های ارزیابی ژئوتوریسمی و روش AHP

غار ده شیخ واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از پدیده های زمین شناسی کارستی مهم جنوب غرب ایران است که دارای ویژگی های برجسته علمی، زیباشناختی و آموزشی می باشد. این غار با تشکیل در ساختار تاقدیسی بایار و تحت تاثیر فشارهای تکتونیکی باال، ساختارهای زمین شناسی متنوعی از جمله استالکتیت ها، استالگمیت ها، ستون های آهکی و دالن های طویل را به نمایش می گذارد که ارزش باالیی برای ژئوتوریسم دارند. هدف این پژوهش ارزیابی ترکیبی پتانسیل های ژئوتوریسمی غار ده شیخ با استفاده از مدل های مطرح Kubalíková، Hose و Pereira همراه با روش وزن دهی تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بوده است. در این راستا، معیارهای علمی، زیبایی شناختی، آموزشی، گردشگری، حفاظتی و فرهنگی-اقتصادی به صورت چندمعیاره مورد ارزیابی قرار گرفتند و وزن هر معیار با روش AHP تعیین شد. نتایج نشان داد که غار ده شیخ با کسب امتیاز کلی ۰.۸۵۵ از۱، پتانسیل بسیار باالیی برای توسعه گردشگری علمی و پایدار دارد. با وجود قابلیت های طبیعی و آموزشی، موانعی از جمله کمبود زیرساخت های گردشگری و مسائل حفاظتی در بهره برداری کامل از این ظرفیت ها نقش دارند. بنابراین، پیشنهاد می شود با افزایش زیرساخت ها، آموزش جوامع محلی و معرفی دقیق تر این غار، از ظرفیت های ژئوتوریسمی آن بهره برداری بهینه صورت گیرد. این رویکرد می تواند ضمن حفظ ارزش های زمین شناسی، زمینه ساز توسعه پایدار و ارتقاء اقتصاد منطقه باشد.

کلیدواژه ها:

ژئوتوریسم ، غار ده شیخ ، ارزیابی ، AHP ، مدل