شناسائی الگوهای مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی درسکونت گاه های روستائی شهرستان مراغه

یکی از مباحث کلیدی و اساسی در حوزه آب، بحث مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی است که هدف این پژوهش، تحلیل پایداری الگوهای مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از بعد ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری داده ها و اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. قلمرو مکانی سکونتگاه های روستایی شهرستان مراغه بوده و جامعه آماری نیز ۲۰۴۵۲ نفر از بهره برداران زراعی و باغی روستاهای این شهرستان که با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۳۷۷ نفر از آنها برای انجام تحقیق انتخاب شدند. ضمنا، با استفاده از معیارهای تعداد بهره برداران کشاورزی و طبقات ارتفاعی، ۲۰ درصد از روستاهای شهرستان که شامل ۳۲ روستا می شود، به عنوان نمونه و برای انجام مطالعه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات، از آمار توصیفی و تکنیک معادلات ساختاری در نرم افزار pls استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد، الگوهای مدیریت یکپارچه منابع آب با مقدار ۲۳۴/۰، حکمروایی خوب با مقدار ۳۱۲/۰، پویایی سیستم مشارکتی با مقدار ۰۹۲/۰، مدیریت مشارکتی با مقدار ۱۲۰/۰ و دانش بومی با مقدار ۴۲۲/۰ تاثیرات متفاوتی مدیریت پایدار منابع آب در سکونتگاه های روستایی شهرستان مراغه دارند. علاوه بر این نتایج تحلیل عاملی نشان داد، شاخص های مدیریت یکپارچه منابع آب با بار عاملی ۴۲/۳، حمکروایی خوب با بار عاملی ۹۸/۵، پویایی سیستم مشارکتی با بار عاملی ۵۶/۱، مدیریت مشارکتی با بار عاملی ۵۸/۱ و دانش بومی با بار عاملی ۳۶/۷ اثرات مختلفی در مدیریت پایدار منابع آب در محدوده مورد مطالعه دارند. در این میان نیز بیشترین نقش را الگوهای «استفاده از دانش بومی روستاییان و کشاورزان و حکمروایی خوب محلی» ایفا می کنند.

کلیدواژه ها:

مدیریت پایدار ، منابع آب کشاورزی ، دانش بومی ، حکمروائی خوب ، شهرستان مراغه