تحلیل هنرسازه تضاد در مختارنامه عطار نیشابوری

زمینه / هدف: این پژوهش درپی آنست که سیمای فرم و وجوه ادبیت را در رباعیات عطار نیشابوری با توجه به هنرسازه تضاد نشان دهد. مشخص کردن این مسئله تا حدود زیادی الگوی جمال شناسیک رباعیات عطار را روشن می کند.روش / رویکرد: در این پژوهش از نظریه صورت گرایی استفاده شده است. این نظریه درپی آشکار کردن وجوه ادبیت متون ادبی است. از این میان رباعیات عطار نیشابوری ازطریق بررسی وجه غالب در ابیاتی که از هنرسازه تضاد بهره برده اند، انتخاب شده است. یافته ها / نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد مختارنامه عطار یکی از جامع ترین منابع به لحاظ برخورداری از انواع مضامین عرفانی است و این منبع در بردارنده تضادهای زبانی و عرفانی بسیاری است. اشکال ادبیت ابیات از سه الگوی کلی پیروی می کند که سهم تضاد در آن بسیار برجسته است. تضاد به عنوان یکی از ویژگیهای بارز کلام عطار برآمده از تجربیات و مکاشفات عمیق درونی اوست که در پی فراتر رفتن او از دنیای مادی و مواجه با حقایق برتر به دست می آید. گستره عرفان عطار بسیاری از حقایقی را که ما آن ها را در تضاد هم می بینیم در کنار هم تعریف می کند و تامل در ژرفای این تضادها و روابط دوسویه آنان ما را به حقیقت عرفان عملی عطار نزدیک تر می کند.

کلیدواژه ها:

فرم و صورت ، ادبیت ، رباعیات عطار نیشابوری ، تضاد