اثربخشی طرحواره درمانی بر شادکامی و تنظیم هیجان افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی

پژوهش حاضر با هدف تعیین و ارزیابی میزان اثربخشی طرحواره درمانی، به عنوان یک مداخله روانشناختی نوین، بر دو جنبه اساسی از بهزیستی روانشناختی یعنی شادکامی و تنظیم هیجان در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ساکن شهر تهران انجام شده است. این مطالعه به لحاظ روششناسی، از نوع مطالعات شبهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون و گروه کنترل بهره میبرد. فرآیند نمونه گیری به صورت تصادفی ساده از میان جامعه آماری افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی مراجعه کننده به مراکز رواندرمانی و مشاوره ای فعال در سطح شهر تهران انجام پذیرفت. بدین منظور، پس از تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی بر اساس معیارهای تشخیصی معتبر، نمونه ای از افراد واجد شرایط انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تخصیص داده شدند. مداخلات طرحواره درمانی به مدت ده جلسه، با فواصل زمانی منظم هفتگی، برای گروه آزمایش اجرا گردید. این جلسات با هدف شناسایی و اصلاح طرحواره های ناسازگار اولیه و ارتقاء مهارت های تنظیم هیجان طراحی شده بودند. در مقابل، گروه کنترل هیچگونه مداخله درمانی مشخصی دریافت نکرد و در لیست انتظار قرار گرفت. جهت گردآوری داده ها، از پرسشنامه های استاندارد و معتبر شادکامی و تنظیم هیجان استفاده شد که قبل و بعد از اجرای مداخله توسط هر دو گروه تکمیل گردید. تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و به کارگیری آزمون های آماری پارامتریک مناسب، از جمله تحلیل کوواریانس (ANCOVA)، به منظور کنترل اثر متغیرهای مداخله گر احتمالی و بررسی تفاوت معنادار بین گروه ها انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که طرحواره درمانی تاثیر معناداری بر افزایش سطح شادکامی و بهبود تنظیم هیجان در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل، دارد. این یافته ها حاکی از آن است که طرحواره درمانی می تواند به عنوان یک رویکرد درمانی اثربخش در زمینه کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی و ارتقاء بهزیستی روانشناختی این افراد مورد استفاده قرار گیرد و در برنامه های درمانی و مشاوره ای مراکز رواندرمانی لحاظ شود.

کلیدواژه ها:

طرحواره درمانی ، شادکامی ، تنظیم هیجان ، اختلال اضطراب اجتماعی ، رویکرد درمانی اثربخش