بررسی تاثیر سطوح بور بر عملکرد کمی و کیفی واریته های گیاه دارویی- روغنی گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

چکیده مقدمه: گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) گیاهی دارویی و صنعتی می باشد که در زمینه مصارف دارویی کاربردهای زیادی دارد و عمده استفاده آن به جهت دانه های روغنی گیاه است. هدف: با هدف تعیین اثر سطوح مختلف کود بور بر عملکرد و کیفیت واریته های گلرنگ، آزمایشی طی سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ در مزرعه پژوهشی در شهر شوشتر انجام شد. مواد و روش ها: این تحقیق بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول واریته گلرنگ در سه سطح (اصفهان، گلدشت و صفه) و عامل دوم مقادیر کود بور در پنج سطح (صفر، دو، چهار، شش و هشت کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج: نتایج نشان داد که عامل واریته بر شاخص سطح برگ، تعداد طبق در متر مربع، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن و غلظت بور در کل بوته تاثیر معنی داری را نشان داد. مقادیر کود بور نیز تاثیر معنی داری را بر شاخص سطح برگ، تعداد طبق در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد و غلظت بور در کل بوته نشان دادند. واریته اصفهان با میانگین ۴/۱۱۱۰ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه و میانگین ۵۹/۲۶۷ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد روغن را داشت. همچنین از بین سطوح کود بور، سطح چهار کیلوگرم بور در هکتار بیشترین عملکرد دانه روغن و عملکرد روغن را به ترتیب با میانگین های ۶۷/۱۱۴۸ و ۷۳/۲۸۰ کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داد. عملکرد دانه با مصرف بور افزایش یافت که سطوح دو، چهار و شش کیلوگرم اختلاف معنی داری از این نظر با همدیگر نداشتند. اما مصرف بیشتر این عنصر تا سطح هشت کیلوگرم در هکتار سبب کاهش عملکرد دانه گردید. نتیجه گیری: کاربرد عنصر ریزمغذی بور از طریق افزایش اجزای عملکرد به ویژه تعداد طبق در مترمربع و وزن هزار دانه سبب افزایش عملکرد دانه و روغن گلرنگ گردید. تاثیر معنی دار کاربرد عنصر بور بر ویژگی های کمی و کیفی گلرنگ نشان می دهد به منظور کاهش اثرات زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه کودهای شیمیایی، کاربرد عناصر ریزمغذی بعنوان یک راهکار مدیریتی کارآمد در تولید محصولات زراعی مناسب باشد.

کلیدواژه ها:

گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) ، بور ، عملکرد روغن ، عملکرد دانه ، شاخص سطح برگ