پاسخ عملکرد کمی و کیفی دانه گوار به تراکم کشت و کودهای آلی

هدف: گیاه صنعتی دارویی گوار (Cyamopsis tetragonoloba L. Taub.) گیاهی مقاوم به خشکی است که با اقلیم کشورمان سازگاری خوبی دارد. این گیاه حتی اگر زمین زراعی در نواحی با بارندگی کم یا بدون بارندگی باشد می تواند در شرایط خشک همچنان رشد کنند و عملکرد قابل قبول و محصولی پرکاربرد تولید نماید و هزینه آبیاری را به حداقل برساتد.  روش پژوهش: به منظور بررسی تاثیر تراکم کاشت و سیستم  تغذیه بر عملکرد کمی و کیفی دانه گیاه گوار  آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۳۹۷ انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تراکم کاشت  (۱۳۳هزار بوته در هکتار D۱:، ۸۸ هزار بوته در هکتار D۲: و ۶۶ هزار بوته در هکتار D۳:) به عنوان عامل اول و سه تیمار تغذیه (کوددهی با کود شیمیایی اوره به میزان ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار F۱:، کود آلی ورمی کمپوست به میزان شش تن در هکتار F۲: و کود آلی بایوجمی به میزان ۲۵/۲ تن در هکتار F۳:) به عنوان عامل دوم ارزیابی شدند. صفات کمی مورد اندازه گیری برای گیاه گوار عبارت بودند از ارتفاع بوته، تعداد غلاف در مترمربع، تعداد دانه در غلاف، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت. در پایان فصل رشد، پس از حذف حاشیه ها، نمونه برداری تصادفی از ردیف های میانی کرت ها صورت گرفت (۱۰ بوته از هرکرت آزمایشی) و بذور هر تیمار برای اندازه گیری خصوصیات مورفولوژیک گیاه و پارامترهای صفات کمی و کیفی بذر به آزمایشگاه فرستاده شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که تعداد غلاف در مترمربع، تعداد دانه در علاف، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد روغن دانه، عملکرد پروتئین دانه و شاخص برداشت گوار تحت تاثیر برهم کنش تراکم و نوع کود قرار گرفتند (۰۵/۰P<). در کلیه صفات شامل تعداد غلاف در مترمربع، تعداد دانه در غلاف، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد روغن دانه، عملکرد پروتئین دانه و شاخص برداشت تراکم ۸۸ هزار بوته در هکتار همراه با ورمی کمپوست به عنوان تیمار برتر شناخته شد. بالاترین درصد صمغ گوار در تیمار D۱F۱ مشاهده شد که با سطوح دیگر کاربرد کود ورمی کمپوست و بایوجمی در تراکم ۱۳۳هزار بوته تفاوت معنی دار نداشت.  نتیجه گیری: به طور کلی، برای کشت و کار گوار برای تولید دانه بهترین تراکم ۸۸ هزار بوته در هکتار با مصرف ورمی کمپوست است. اما برای تولید دانه از نظر کیفی و برای مصارف صنعتی، مصرف کود شیمیایی در تراکم ۱۳۳ هزار بوته در هکتار در شرایط منطقه موردبررسی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

بایوجمی ، عملکرد ، کود شیمیایی ، گیاه دارویی گوار ، ورمی کمپوست