طراحی مدل رفاه گاوها در دامداری های شیری صنعتی شهرستان پاکدشت

هدف: رفاه حیوانات اهلی پرورش یافته در محیط های صنعتی با استفاده از ابزارهای مکانیکی و نیمه مکانیکی همواره جزو دغدغه های اصلی دامداران بوده است به صورتی که توجه به رفاه حیوانات اهلی می تواند باعث بهره وری و کاهش آسیب دیدگی به حیوانات شود. روش پژوهش: در پژوهش حاضر، با توجه به اهمیت موضوع رفاه، با تکیه بر مدل ساختاری-تفسیری و روش فازی-دلفی، مدل رفاه گاوها در دامداری های شیری صنعتی با رویکرد مدل سازی ساختاری-تفسیری طراحی شده است. برای این منظور، با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، عوامل موثر بر رفاه گاوها بررسی شد و در نهایت با طراحی پرسش­نامه فازی، الگوی نهایی ارائه گردید. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان و خبرگان حوزه های دام­پروری و پرورش گاوها به شیوه صنعتی بودند که به روش نمونه گیری گلوله برفی در مطالعه شرکت نمودند. تعداد ۱۸ نفر از کارشناسان و خبرگان حوزه های دامپروری و پرورش گاو به عنوان افراد آگاه در حوزه مراقبت و نگهداری از گاوهای شیری در مطالعه شرکت نمودند. به عنوان ابزار اصلی مورداستفاده برای پژوهش، از پرسشنامه های ساخته شده توسط پژوهش گر استفاده شد که در آن با طراحی ماتریس خودتعاملی ساختاری، اقدام به انجام نظرسنجی در بین نخبگان و کارشناسان ذی ربط گردید. پرسشنامه از دو بخش اصلی تشکیل یافته بود که شامل مشخصات جمعیت شناختی مربوط به نمونه آماری همچون جنسیت، سن، تحصیلات، سابقه شغلی و مطالعاتی و هم چنین جدول مقایسه دو به دویی عوامل موثر بر رفاه گاوها در دامداری های شیری صنعتی بود که در آن خبرگان و کارشناسان، رابطه بین هر مولفه با سایر مولفه های ارائه شده را با استفاده از حروف مشخص می­کردند. تحلیل نظرسنجی صورت گرفته با استفاده از روش فازی بودکه در نهایت ماهیت متغیرها با استفاده از تحلیل میک مک موردبررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن بود که از بین عوامل درونی سلامت اندام حرکتی دارای کم ترین میزان نفوذ و بیش ترین وابستگی و متغیرهای استرس گرمایی و سیستم های شیردوشی اتوماتیک دارای کم ترین میزان وابستگی و بیش ترین نفود بودند. نوع طراحی کف جایگاه و راهروها و طراحی سالن ها براساس مسیر وزش باد و آفتاب دارای کم ترین وابستگی و بیش ترین نفوذ بودند. از بین عوامل درونی متغیرهای بیماری های عفونی، اختلالات گوارشی و متابولیکی، استرس گرمایی، سیستم های شیردوشی اتوماتیک، طراحی، اندازه و ابعاد بهاربند و جایگاه، ایستادن در بهاربند، تراکم دام در جایگاه، طراحی و نوع کف جایگاه و راهروها، تراکم گاوهای شیری، طراحی سالن ها براساس مسیر وزش باد و آفتاب و کنترل گرمایش تابشی در نقش متغیرهای مستقل بودند و سایر عوامل نقش متغیرهای وابسته را ایفا کردند. از بین عوامل درونی، سلامت اندام حرکتی تاثیرگذارترین و استرس گرمایی و سیستم های شیردوشی اتوماتیک تاثیرپذیرترین عوامل بودند و از بین عوامل محیطی عوامل آخور و آبشخور، مراقبت های بهداشتی و رطوبت تاثیرگذارترین و عوامل طراحی و نوع کف جایگاه و راهروها، طراحی سالن ها براساس مسیر وزش باد و آفتاب و کنترل گرمایش تابشی تاثیرپذیرترین عوامل بودند. نتیجه گیری: عواملی نظیر سلامت اندام حرکتی، آخور و آبشخور و مراقبت های بهداشتی و رطوبت در سطوح اول و بسیار موثر و عواملی نظیر استرس گرمایی، سیستم های شیردوشی اتوماتیک، طراحی و نوع کف جایگاه و راهروها، طراحی سالن ها براساس مسیر وزش باد و آفتاب و کنترل گرمایش تابشی در سطوح آخر موثر بر رفاه گاوهای شیری قرار داشتند که توجه به آن می تواند در بهبود شرایط پرورشی گاوها موثر باشد.

کلیدواژه ها:

تحلیل میک مک ، دامداری های شیری صنعتی ، رفاه گاو ، مدل سازی ساختاری-تفسیری