بررسی ویژگی های چرخندزایی فصل بهار در فازهای مختلف مادن-جولیان در منطقه مدیترانه

مرکز چرخندزایی دریای مدیترانه، به عنوان یکی از مناطق مهم چرخندزایی دنیا در قالب سامانه گردش عمومی جو، نقش مهمی در شکل گیری سامانه های بارشی ایران دارند. در تحقیق حاضر، ویژگی های چرخندزایی مدیترانه در فازهای مختلف مادن-جولیان در فصل بهار مورد بررسی قرار گرفته است. از داده های تابش موج بلند خروجی (OLR) و میانگین فشار تراز دریا در دوره آماری ۱۹۸۹ تا ۲۰۲۰ برای ماه های مارس، آوریل و می استفاده شد که از پایگاه داده مرکز پیش بینی میان مدت اروپا و از محصولات مدل ERA۵ به دست آمد. روش مورد استفاده در این پژوهش، الگوریتم تشخیص و مسیریابی چرخند دانشگاه ملبورن می باشد. نتایج نشان داد که در فازهای ۱، ۲ و ۷، بیشترین بی هنجاری منفی OLR بر روی خاورمیانه و به خصوص بر روی ایران به وجود آمده که نشان دهنده وقوع جریانات همرفتی همراه با ابرناکی در مناطق مختلفی از ایران است. بررسی ویژگی های چرخندها در منطقه مدیترانه نشان داد که بیشینه چرخندزایی هم زمان با چیرگی فاز ۸ (%۱۷) و کمینه آن با چیرگی فازهای ۱ و ۴ (%۹) رخ داده است. از ۲۵ مورد کمینه فشار تشخیص داده شده در دوره مورد مطالعه، ۱۷ مورد مربوط به ماه آوریل، ۶ مورد مربوط به ماه مارس و ۲ مورد مربوط به ماه مه بوده است. مسیریابی چرخندها حاکی از آن بود که در فاز ۱، اغلب چرخندها بر روی دریای مدیترانه بوده و موارد بسیار اندکی در شرق آن تشکیل شده است. در فاز ۲، ضمن تشکیل چرخندها در شرق مدیترانه، برخی از آنها به داخل ایران راه یافته اند.

کلیدواژه ها:

چرخندزایی ، مسیریابی چرخند ، منطقه مدیترانه ، نوسان مادن-جولیان ، همرفت