اثربخشی توانبخشی شناختی بر استدلال ادراکی، سرعت پردازش، حافظه کاری دیداری و شنیداری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی

مقدمه: اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) می تواند تاثیرات منفی بر استدلال ادراکی، سرعت پردازش و حافظه ی کاری در کودکان داشته باشد. توانبخشی شناختی به عنوان یک مداخله ی بالقوه برای بهبود این عملکردهای شناختی مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر توانبخشی شناختی بر استدلال ادراکی، سرعت پردازش و حافظه ی کاری دیداری و شنیداری در کودکان مبتلا به ADHD انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر، کودکان دچار اختلال نقص توجه و بیش فعالی ۸ تا ۱۲ ساله شهر ارومیه در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ بودند که از این میان ۳۰ کودک با روش نمونه گیری هدفمند و با توجه به ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند و به طور تصادفی به گروه های آزمایش و گواه (هر کدام ۱۵ کودک) تخصیص یافتند. شرکت کنندگان قبل و بعد از مداخله ی توانبخشی شناختی و در مرحله ی پیگیری، ویرایش چهارم آزمون هوش وکسلر کودکان (WISC-IV) و آزمون ان-بک حافظه کاری (N-BACK) را تکمیل کردند. برنامه توانبخشی شناختی کاپیتان لاگ در ۲۰ جلسه ۴۵ دقیقه ای طی ۲ ماه برای گروه آزمایش اجرا شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط از طریق نرم افزار SPSS-۲۵ انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که توانبخشی شناختی به طور معناداری موجب بهبود استدلال ادراکی، افزایش سرعت پردازش و تقویت حافظه ی کاری دیداری و شنیداری در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل شد (۰۱/۰>p)، و این اثرات در مرحله پیگیری پایدار بود  (۰۱/۰>p). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از تاثیر مثبت توانبخشی شناختی در بهبود عملکردهای شناختی کودکان مبتلا به ADHD است. بنابراین، متخصصان بالینی و روان درمانگران می توانند از این مداخله برای درمان موثر مشکلات شناختی در این گروه سنی استفاده کنند.

کلیدواژه ها:

Attention Deficit Hyperactivity Disorder ، Cognitive Rehabilitation ، Perceptual Reasoning ، Processing Speed ، Visual and Auditory working Memory ، Children ، اختلال نقص توجه و بیش فعالی ، توانبخشی شناختی ، استدلال ادارکی ، سرعت پردازش ، حافظه دیداری و شنیداری ، کودکان