تاثیر تنش آبی و کود کمپوست بر عملکرد و برخی صفات زراعی بادام زمینی در استان گیلان

زمینه و هدف: کمپوست به عنوان اصلاح کننده آلی، باعث تهویه و زهکشی مناسب خاک شده و در جذب آب، مواد غذایی در گیاه و بهبود عملکرد موثر است. کمبود آب یکی از عوامل محدود کننده در تولید و عملکرد گیاه بادام زمینی است. بادام زمینی در خاک های سبک و شنی بهترین رشد را دارد. پس از تولید گل، عدم رطوبت و خشکی خاک می تواند مانع ورود پگ ها به داخل خاک شود. ازاین رو کمپوست می تواند به اندازه کافی خاک را نرم کند و رشد و گلدهی بادام زمینی را افزایش دهد. پژوهش حاضر با هدف تاثیر تنش کم آبی و کاربرد کود کمپوست بر عملکرد و برخی از صفات زراعی بادام زمینی در استان گیلان انجام شد.

روش پژوهش: پژوهش حاضر به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در سال ۱۴۰۰ در شهر آستانه اشرفیه انجام شد. عامل اصلی شامل بدون آبیاری و تامین ۵۰ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی و عامل فرعی شامل کود کمپوست آلی در ۴ سطح ۰، ۵، ۱۰ و ۱۵ تن در هکتار بود. کود کمپوست آلی شامل ترکیبی یکسان از کود دامی و ساقه پوسیده برنج بود. رقم کشت شده بادام زمینی از نوع «گیل بادام» بود. در پایان فصل زراعی صفات تعداد شاخه فرعی، طول شاخه فرعی، تعداد برگ در بوته، طول ریشه، تعداد غلاف در بوته، وزن تک دانه و عملکرد دانه و عملکرد غلاف بررسی شد.

یافته ها: نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر نیازآبی، اثر کمپوست و اثرمتقابل آن ها بر تعداد شاخه فرعی، طول شاخه فرعی، تعداد برگ در بوته، طول ریشه، تعداد غلاف در بوته، وزن تک دانه و عملکرد دانه در سطح ۵ درصد و بر عملکرد غلاف در سطح ۱ درصد معنی دار بود. اثر متقابل نیازآبی و کود کمپوست نشان دهنده بیشترین عملکرد غلاف و دانه در تیمار ۱۰۰ درصد نیازآبی با میزان آب مصرفی ۴۳۱ میلی متر و مصرف ۱۰ تن در هکتار کود کمپوست به ترتیب با میانگین ۴۸۳۵ و ۳۱۴۳ کیلوگرم در هکتار بود. نتایج همبستگی صفات مختلف با عملکرد دانه و تجزیه رگرسیون گام به گام نشان دهنده تاثیر قابل توجه صفت عملکرد غلاف بودند. در همبستگی صفات، عملکرد دانه با صفات عملکرد غلاف (^**۹۷۴/۰)، طول شاخه فرعی (^**۷۲۱/۰) و تعداد شاخه فرعی (^*۶۷۱/۰) دارای همبستگی مثبت و معنی دار بود. عملکرد غلاف نیز با طول شاخه فرعی (^**۷۴۵/۰) و تعداد شاخه فرعی (^*۶۹۳/۰) همبستگی مثبت و معنی دار داشت.

نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که افزودن کمپوست به زمین زراعی، رطوبت خاک را می افزاید و باعث رشد گیاه در خاک می شود و به افزایش پگ و غلاف کمک می کند. در این تحقیق نشان داده شد که با کاربرد کمپوست در خاک، قابلیت جذب عناصر غذایی و رطوبت افزایش یافت و کمپوست با فراهم کردن عناصر غذایی مورد نیاز گیاه بادام زمینی باعث بهبود رشد و عملکرد گیاه گردید.

کلیدواژه ها:

رگرسیون ، گیل بادام ، نیازآبی ، همبستگی