بررسی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از رویکرد مدل سازی (مطالعه موردی حوزه آبخیز تالار)

شمیم احمدی; عطا اله کاویان; کریم سلیمانی; کاکا شاهدی; عبدالواحد خالدی درویشان

بررسی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از رویکرد مدل سازی (مطالعه موردی حوزه آبخیز تالار)

محل انتشار: مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، دوره: 19، شماره: 68

سال انتشار: 1404

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 23

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/2290139

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWMS-19-68_002

تاریخ نمایه سازی: 1 تیر 1404

چکیده مقاله:

تغییرات پوشش و کاربری اراضی (LULC) به عنوان یکی از عوامل موثر بر تحولات محیط زیستی و اجتماعی-اقتصادی در دهه های اخیر محسوب می شود. این تغییرات به ویژه در حوزه های آبخیز، تاثیرات گسترده ای بر منابع طبیعی و بوم سازگان ها دارند. شناخت روندهای گذشته و پیش بینی وضعیت آینده کاربری اراضی، گامی اساسی در جهت برنامه ریزی های پایدار و مدیریت بهینه منابع است. در این مطالعه، از ترکیب داده های سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل سازی تغییرات کاربری اراضی برای تحلیل روند گذشته (۱۹۹۶ تا ۲۰۲۱) و پیش بینی وضعیت آتی (۲۰۴۶) در حوزه آبخیز تالار واقع در استان مازندران استفاده شد. به منظور تهیه نقشه های کاربری اراضی، تصاویر ماهواره ای لندست ۵ و ۸ با قدرت تفکیک مکانی ۳۰ متر در سه مقطع زمانی (۱۹۹۶، ۲۰۰۸ و ۲۰۲۱) پردازش شده و طبقه بندی با استفاده از الگوریتم جنگل تصادفی (RF) در بستر Google Earth Engine انجام شد. نقشه های کاربری اراضی در ۸ کلاسه: آب، جنگل، اراضی ساخته شده، مرتع، مرتع مشجر، اراضی بایر، کشت آبی و کشت دیم شناسایی و طبقه بندی شد. سپس با استفاده از افزونه MOLUSCE در محیط QGIS، مدل سازی و پیش بینی تغییرات با رویکرد اتوماتای سلولی _ شبکه عصبی (CA-ANN) صورت گرفت. نتایج نشان داد که در بازه ۱۹۹۶ تا ۲۰۲۱، سطح اراضی جنگلی و مراتع مشجر به ترتیب ۹ و ۲۰ درصد کاهش و اراضی مسکونی و مرتعی به ترتیب ۳۴ و ۲۳ درصد افزایش یافته اند. بررسی نرخ تغییرات کاربری اراضی مشخص کرد که اراضی مرتعی و بایر بیشترین تغییرات را از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۲۱ داشته اند. هم چنین، تغییرات مثبت در اراضی مسکونی و مرتعی مشاهده می شود، در حالی که اراضی جنگلی و پهنه های آبی روند تغییرات منفی را نشان می دهند. پیش بینی سال ۲۰۴۶ نیز حاکی از تداوم روند کنونی با کاهش بیشتر در اراضی طبیعی و افزایش در مناطق ساخته شده و مرتعی است. این تغییرات عمدتا تحت تاثیر عوامل انسانی از جمله توسعه شهری، کشاورزی و جنگل زدایی بوده و تهدیدی جدی برای تنوع زیستی و منابع طبیعی به شمار می روند. نتایج این مطالعه می تواند مبنایی برای برنامه ریزی های راهبردی و سیاست گذاری های آتی در راستای توسعه پایدار و حفاظت از منابع طبیعی باشد.

کلیدواژه ها:

Detection ، MOLUSCE ، prediction ، simulation ، Talar ، land use change dynamics ، آشکارسازی ، پیش بینی ، پویایی تغییرات کاربری اراضی ، تالار ، شبیه سازی ، MOLUSCE

نویسندگان

شمیم احمدی

Department of Watershed Management, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Address: Sari, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Faculty of Natural Resources, Watershed Management Department, Sari, Iran

عطا اله کاویان

Department of Watershed Management, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Address: Sari, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Faculty of Natural Resources, Watershed Management Department, Sari, Iran

کریم سلیمانی

Department of Watershed Management, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Address: Sari, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Faculty of Natural Resources, Watershed Management Department, Sari, Iran

کاکا شاهدی

Department of Watershed Management, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Address: Sari, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Faculty of Natural Resources, Watershed Management Department , Sari, Iran

عبدالواحد خالدی درویشان

Tarbiat Modares University, Watershed Management Department, Nur, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

Agdas, MG. and Yenen, Z. ۲۰۲۳. Determining land use/land cover ...
Ahadov, B. Karimli, N. ۲۰۲۳. Analyzing Land Use/Land Cover Changes ...
Al-Ansari, N. Dibs, H. and Al-Janabi, A. ۲۰۲۴. An Analytical ...
Chouari, W. ۲۰۲۲. Land Use/Land Cover change detection in the ...
Gorelick, N. Hancher, M. Dixon, M. Ilyushchenko, S. Thau, D. ...
Gupta, PDSK. Kumar, A. Kumar, S. Singh, A. and Singh, ...
Hong, Z. Hailin, L. and Zhen, C. ۲۰۱۱. Analysis of ...
Hosseini, M, Jafari, H, and Solari, F. ۲۰۱۱. Measurement of ...
Jafari Gorzin, B. Kavian, A. and Solaimani, K. ۲۰۲۳. Investigation ...
Jahdi, R. ۲۰۲۳. Land use changes analysis and prediction using ...
Jawak, SD. and Luis, AJ. ۲۰۱۳. Improved land cover mapping ...
Kavyan, A. Zargosh, Z. Jaffaryan Jolodar, Z. and Darabi, H. ...
Kazemi, M. and Jafarpoor, A. ۲۰۲۵. Multi Temporal Land use/Land ...
Khazaei, A. Abbaspour, M. Babaei Kafaky, S. Taghavi, L. and ...
Mohammadi, A. and Khodabandehlou, B. ۲۰۲۰. Classification and Assessment of ...
Mohammadi, M. Fallah, M. Kavian, A. Gholami, L. and Omidvar, ...
Muhammad, R. Zhang, W. Abbas, Z. Guo, F. and Gwiazdzinski, ...
Naderi, M. Sheikh, V. Komaki Chooghi, B. Bahrehmand, A. Ghanghermeh ...
Phuong, VT. and Thien, B. B. ۲۰۲۴. Land Use Change ...
Razavizadeh, S. Dargahian, F. Teimouri, S. and Gohardoust, A. ۲۰۲۵. ...
Rezayi, F. Bahremand, A. Shaikh, J. Dastorani, MT. Tajbakhsh, M. ...
Roradeh, H. Safarrad, T. and Alikhani Kashkaki, Z. ۲۰۲۲. Estimation ...
Sadayn, B. and Afifi, ME. ۲۰۲۴. On the Current Changes ...
SARKAR, B. ۲۰۲۳. Land Use and Land Cover Change (LULC) ...
Sobhani, P. and Danehkar, A. ۲۰۲۴. Land Use Changes Modeling ...
Sultana, Q. Sultana, A. and Ara, Z. ۲۰۲۳. Assessment of ...
Zhang, J. Yang, L. Yu, M. and Chen, X. ۲۰۲۳. ...
Agdas, MG. and Yenen, Z. ۲۰۲۳. Determining land use/land cover ...
Ahadov, B. Karimli, N. ۲۰۲۳. Analyzing Land Use/Land Cover Changes ...
Al-Ansari, N. Dibs, H. and Al-Janabi, A. ۲۰۲۴. An Analytical ...
Chouari, W. ۲۰۲۲. Land Use/Land Cover change detection in the ...
Gorelick, N. Hancher, M. Dixon, M. Ilyushchenko, S. Thau, D. ...
Gupta, PDSK. Kumar, A. Kumar, S. Singh, A. and Singh, ...
Hong, Z. Hailin, L. and Zhen, C. ۲۰۱۱. Analysis of ...
Hosseini, M, Jafari, H, and Solari, F. ۲۰۱۱. Measurement of ...
Jafari Gorzin, B. Kavian, A. and Solaimani, K. ۲۰۲۳. Investigation ...
Jahdi, R. ۲۰۲۳. Land use changes analysis and prediction using ...
Jawak, SD. and Luis, AJ. ۲۰۱۳. Improved land cover mapping ...
Kavyan, A. Zargosh, Z. Jaffaryan Jolodar, Z. and Darabi, H. ...
Kazemi, M. and Jafarpoor, A. ۲۰۲۵. Multi Temporal Land use/Land ...
Khazaei, A. Abbaspour, M. Babaei Kafaky, S. Taghavi, L. and ...
Mohammadi, A. and Khodabandehlou, B. ۲۰۲۰. Classification and Assessment of ...
Mohammadi, M. Fallah, M. Kavian, A. Gholami, L. and Omidvar, ...
Muhammad, R. Zhang, W. Abbas, Z. Guo, F. and Gwiazdzinski, ...
Naderi, M. Sheikh, V. Komaki Chooghi, B. Bahrehmand, A. Ghanghermeh ...
Phuong, VT. and Thien, B. B. ۲۰۲۴. Land Use Change ...
Razavizadeh, S. Dargahian, F. Teimouri, S. and Gohardoust, A. ۲۰۲۵. ...
Rezayi, F. Bahremand, A. Shaikh, J. Dastorani, MT. Tajbakhsh, M. ...
Roradeh, H. Safarrad, T. and Alikhani Kashkaki, Z. ۲۰۲۲. Estimation ...
Sadayn, B. and Afifi, ME. ۲۰۲۴. On the Current Changes ...
SARKAR, B. ۲۰۲۳. Land Use and Land Cover Change (LULC) ...
Sobhani, P. and Danehkar, A. ۲۰۲۴. Land Use Changes Modeling ...
Sultana, Q. Sultana, A. and Ara, Z. ۲۰۲۳. Assessment of ...
Zhang, J. Yang, L. Yu, M. and Chen, X. ۲۰۲۳. ...

نمایش کامل مراجع