تحلیل هزینه- فایده امرژی نظام های کشت در توسعه پایدار کشاورزی منطقه سیستان

دستیابی به پایداری کشاورزی و کاهش فشار زیست محیطی دو هدف عمده مدیریت بوم نظام در قرن حاضر است که عدم کارایی مناسب انرژی، آن را با چالش مواجه نموده است. هدف این مطالعه، تحلیل هزینه- فایده امرژی نظام های کشت در توسعه پایدار کشاورزی منطقه سیستان می باشد. در این مطالعه منابع مختلف تامین انرژی و شاخص های مهم پایداری و بار زیست محیطی برای سه نظام کشت گندم، انگور یاقوتی و خیار گلخانه ای سیستان در سال ۱۴۰۲ با استفاده از روش تحلیل هزینه- فایده امرژی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد کل امرژی مصرفی در سه نظام کشت گندم، انگور یاقوتی و خیار گلخانه ای به ترتیب برابر ۱۰۱۶×۰۶/۱، ۱۰۱۶×۹۴/۱ و ۱۰۱۸×۰۹۴/۱ ام ژول خورشیدی در هکتار به دست آمد. شاخص بهرهوری انرژی برای سه نظام کشت به ترتیب برابر ۱۱۵/۰، ۲۸/۰ و ۰۳۵/۰ کیلوگرم بر مگاژول بدست آمد که بیشترین بهره وری برای انگور یاقوتی وکمترین بهره وری برای خیار گلخانه ای بود. شاخص نسبت سود به هزینه برای سه نظام کشت گندم، انگور یاقوتی و خیار گلخانه ای به ترتیب برابر ۶/۱، ۰۸/۳ و ۳۹/۱ بدست آمد و شاخص بهره وری برای سه نظام کشت فوق به ترتیب برابر ۱۰۹/۰، ۱۵۴/۰ و ۰۰۱/۰ بدست آمد. نتایج نشان می دهد که اگرچه در ظاهر سیستم کشت خیار گلخانه ای درآمد بیشتری را نصیب کشاورز می کند در بین نظام های موردبررسی کمترین نسبت سود به هزینه و کمترین بهره وری مربوط به نظام کشت خیار گلخانه ای می باشد.

کلیدواژه ها:

امرژی ، زیست محیطی ، سوخت فسیلی ، مکانیزاسیون