ارزیابی چالش های تربیت شهروند جهانی در چارچوب نظام آموزشی ملی

در عصر جهانی شدن، نظام های آموزشی با مسئولیتی مضاعف برای تربیت شهروندانی مواجه اند که نه تنها در سطح ملی بلکه در عرصه جهانی نیز نقش آفرینی کنند. مفهوم «شهروند جهانی» به فردی اطلاق می شود که از حقوق و مسئولیت های خود در سطح جهانی آگاه بوده، نسبت به مسائل انسانی، محیط زیستی و فرهنگی احساس مسئولیت کرده و مهارت های مشارکت فعال در جوامع چندفرهنگی را دارا باشد. در این میان، نظام های آموزشی ملی، به ویژه در کشورهایی با ساختارهای فرهنگی، تاریخی و ایدئولوژیک خاص مانند ایران، با چالش هایی چندگانه در تحقق این هدف مواجه اند. این پژوهش به بررسی چالش های تربیت شهروند جهانی در چارچوب نظام آموزشی ملی ایران می پردازد. یافته ها حاکی از آن است که ناسازگاری برخی از محتوای برنامه های درسی با مولفه های شهروندی جهانی، نگاه تمرکزگرایانه و ایدئولوژیک به آموزش، محدودیت در پرورش تفکر انتقادی، و ضعف در آموزش مهارت های بین فرهنگی، از جمله مهم ترین چالش ها به شمار می روند. همچنین، محدودیت دسترسی به منابع جهانی، ضعف زبان آموزی کاربردی و کم توجهی به مسائل جهانی در برنامه های تربیتی مدارس نیز موانع مهمی در مسیر تحقق این امر تلقی می شوند. در ادامه، پیشنهادهایی برای اصلاح برنامه درسی، توانمندسازی معلمان، بازنگری در شیوه های ارزشیابی، و تقویت نگاه جهانی در سیاست های آموزشی ارائه شده است. این پژوهش با تاکید بر ضرورت تعامل فعال میان مولفه های ملی و جهانی در نظام تعلیم و تربیت، بر آن است تا گامی در جهت تقویت ظرفیت های آموزش ملی برای پرورش شهروندانی آگاه، مسئول و مشارکت جو در جامعه جهانی بردارد.

کلیدواژه ها:

شهروند جهانی ، نظام آموزشی ملی ، جهانی شدن ، آموزش چندفرهنگی ، تفکر انتقادی