تحلیل تربیتی مفهوم زمان در نظام آموزش رسمی ایران

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 26

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SREE-5-38_138

تاریخ نمایه سازی: 25 خرداد 1404

چکیده مقاله:

مفهوم «زمان» یکی از مفاهیم بنیادین در فرآیند تربیت و آموزش است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در شکل گیری نگرش، هویت، عملکرد تحصیلی و حتی سبک زندگی دانش آموزان نقش دارد. نظام آموزش رسمی ایران به عنوان یکی از نهادهای اصلی جامعه پذیرکننده، در نحوه تلقی از زمان و تربیت زمان مدار یا زمان گریز نقش تعیین کننده ای ایفا می کند. این مقاله با رویکردی تحلیلی و تربیتی، به بررسی چگونگی مواجهه نظام آموزشی ایران با مفهوم زمان، اعم از زمان مندی ساختارهای آموزشی، محتوای درسی، روش های ارزیابی، و نگرش معلمان و برنامه ریزان درسی می پردازد. در تحلیل محتوای برنامه ها و ساختار رسمی آموزشی، مشاهده می شود که زمان بیشتر به صورت کمی و تقویمی تعریف می شود، و تاکید چندانی بر کیفیت درک زمان، ارزش گذاری بر زمان حال، یا آموزش مهارت های مدیریت زمان وجود ندارد. ساعات کلاس های درسی، زمان بندی سال تحصیلی، و تقویم امتحانات همگی از منطقی تبعیت می کنند که بیشتر از سنت های اداری و ساختارهای نهادی نشات گرفته تا فلسفه های تربیتی عمیق. همچنین، زمان در نظام آموزشی غالبا به عنوان عنصری ایستا و برنامه ریزی شده تلقی می شود که جای کمتری برای خلاقیت، انعطاف، یا یادگیری خودتنظیم باقی می گذارد. از سوی دیگر، فرهنگ آموزشی ایران، با تاثیر از عناصر فرهنگی و دینی، گاهی با نوعی تقدیرگرایی زمانی همراه است که با نگاه آینده نگر و مسئولانه نسبت به زمان، تناقض دارد. نظام رسمی آموزش، به جای پرورش درک فلسفی و اخلاقی از زمان، بیشتر دانش آموزان را درگیر «زمان بری» فرآیندها کرده است تا «زمان داری». این تحلیل نشان می دهد که بازاندیشی در مفهوم زمان، به عنوان یکی از محورهای اساسی در تحول تربیتی، امری ضروری و راهبردی است.

نویسندگان

لیلا مهراجی

۱-کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی ، دانشگاه آزاد تبریز

فاطمه مهراجی

۱-کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی ، دانشگاه آزاد تبریز

نرگس مهراجی

۳- کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی ، دانشگاه علامه طباطبایی تهران

نسرین حسین پور

۴-کارشناسی ادبیات فارسی ، دانشگاه آزاد خوی