رهیافتی تطبیقی بر مولفه های معنایی «ذائقه» در قرآن کریم

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 25

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQSS-6-4_005

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1404

چکیده مقاله:

درک معانی واژگان قرآن کریم نقش بسزایی در فهم عمیق پیام الهی دارد. در پژوهش پیش رو با روش توصیفی-تحلیلی، ظرافت های معنایی واژگان مرتبط با مفهوم «ذائقه» مورد ارزیابی و تحلیل معنایی قرار گرفته است. در این مرحله با قراردادن کلمه «ذائقه» در نقطه کانونی این حوزه، بعضی کلماتی که بیشترین مولفه های معنایی مشترک با این واژه را در قرآن کریم داشته اند مورد تحلیل معنایی قرار گرفته است. واژگانی همچون: «طعم»، «خبر»، «انبا»، «آنس»، «بصر»، «رای»، «شاهد»، و «عرف». نتایج تحقیق حاکی از آن است که واژهی «ذوق» هرچند به معنای چشیدن و به ظاهر معنای اندک بودن را میرساند، در واقع به مفهوم عمق آنچه را که باید درک شود به مخاطب منتقل مینماید. این کلمه در معنای دانستن، علم داشتن، قدرت شناختی، ادراک قلبی، احساس کردن، امتحان، تجربه کردن و نیز دیدن مجازات، استعمال شده است. این واژه بیشتر به معنای چشیدن عذاب به کار رفته است، ولی در مواردی نیز به معنای چشیدن رحمت آمده است. به نظر میرسد استفادهی این کلمه برای چشیدن مرگ نه از باب کاربرد آن برای عذاب، بلکه از باب درک معنا با عمق وجود و تجربه کردن استفاده شده است. دیگر واژگان در این حوزه نیز هرکدام دارای وجوه معنایی تمییزدهنده ای اند که آن را از دیگر واژگان متمایز می سازد.

نویسندگان

رحمان عشریه

دانشیار دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم

زهرا جوادی نصر

دانشجوی دکتری رشته تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • * قرآن کریم ...
  • عبدالفتاح الصعیدی، حسین یوسف موسی. (۱۴۱۰ق). الافصاح فی اللغه(ج۱، چاپ ...
  • ابن سیده، علی بن اسماعیل. (۱۴۲۱ق). المحکم و المحیط الاعظم ...
  • ابن فارس، احمد. (۱۳۹۹ق). معجم مقاییس اللغه (ج۲، ۳، ۴، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (بی تا). لسان العرب (ج۳، ...
  • ابن درید، محمد بن حسن. (۱۹۸۷م). جمهره اللغه (محقق و ...
  • ابنعطیه، عبدالحق بن غالب. (۱۴۲۲ق). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب ...
  • ازهری، محمد بن احمد. (۱۴۲۱ق). تهذیب اللغه (ج۶). بیروت: دار ...
  • بستانی، فواد افرام. (۱۳۷۵). فرهنگ ابجدی عربی- فارسی (مترجم: رضا ...
  • بن عباد، صاحب؛ بن عباد، اسماعیل. (۱۴۱۴ق). المحیط فی اللغه. ...
  • پالمر فرانک. (۱۳۴۶). نگاهی تازه به معنی شناسی (مترجم: کوروش ...
  • ثعالبی، عبدالملک بن محمد. (۱۴۱۴ق). فقه اللغه و سر العربیه ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد. (۱۴۰۴ق). الصحاح: تاج اللغه و صحاح ...
  • حمیری، نشوان بن سعید. (۱۴۲۰ق). شمس العلوم و دواء کلام ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (۱۴۱۲ق). المفردات فی غریب القرآن. ...
  • زبیدی، محمدبن محمد مرتضی. (۱۴۱۴ق). تاج العروس من جواهر القاموس. ...
  • زمخشری، محمود بن عمر. (۱۳۹۹ق). اساس البلاغه(ج۱). بیروت: دارالصادر ...
  • زمخشری، محمود بن عمر. (۱۴۱۷ق). الفائق فی غریب الحدیث (ج۲). ...
  • زمخشری، محمود بن عمر. (۱۴۰۷ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل ...
  • صفوی، کوروش. (۱۳۹۷). درآمدی بر معناشناسی (چاپ ششم). تهران: سوره ...
  • طبرسی، فضل بن حسن. (۱۳۷۲). مجمع البیان فی تفسیر القرآن ...
  • طبرسی، فضل بن حسن. (۱۴۱۲ق). تفسیر جوامع الجامع. قم: حوزه ...
  • طریحی، فخرالدین. (۱۳۷۵). مجمع البحرین (ج۱، ۳، ۵، تحقیق: سیداحمد ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن (ج۳، ...
  • عسکری، حسن بن عبدالله. (۱۴۰۰ق). الفروق فی اللغه. بیروت: دارالآفاق ...
  • فراء، یحیی بن زیاد. (۱۹۸۰م). معانی القرآن(فراء) (ج۳، چاپ سوم). ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد. (۱۴۱۰ق)، کتاب العین (چاپ دوم). قم: ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (۱۴۱۵ق). القاموس المحیط (ج۴، ۵). بیروت: ...
  • فیومی، احمد بن محمد بن علی. (۱۹۸۷م). المصباح المنیر فی ...
  • قرشی سیدعلی اکبر. (۱۳۷۱). قاموس قرآن (ج۳، چاپ ششم). تهران: ...
  • مدنی، علی خان بن احمد. (۱۴۲۶ق). الطراز الاول و الکناز ...
  • مصطفوی، حسن. (۱۳۸۵). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (ج۳). تهران: ...
  • مطرزی، ناصر ابن عبدالسید. (۱۳۹۹ق). المغرب فی ترتیب المعرب (محقق: ...
  • مکی بن حموش. (۱۴۲۹ق). الهدایه الی بلوغ النهایه (ج۱۰). شارجه: ...
  • مهیار، رضا. (۱۳۸۹). فرهنگ فارسی – عربی. تهران: انتشارات دانشیار ...
  • نحاس، احمد بن محمد. (۱۴۲۱ق). اعراب القرآن(نحاس) (ج۴). بیروت: دار ...
  • نمایش کامل مراجع