پراکنش و فراوانی فیتوپلانکتون های تالاب انزلی در سال ۱۴۰۲ و مقایسه آن با سه دهه گذشته

تنوع و فراوانی تولید کنندگان اولیه پلانکتونی اهمیت ویژه ای در  اکوسیستم های آبی داشته و نمایه ای از حیات و سلامت این محیط ها به شمار می روند. تالاب انزلی در جنوب غربی دریای کاسپین در مسیر تغییرات شدید اکوسیستمی قرار گرفته که در  جوامع زیستی آن تاثیر گذاشته است. در این بررسی ساختار فیتوپلانکتون تالاب انزلی از اسفند ۱۴۰۱ تا دی ۱۴۰۲ در چهار بخش اصلی (غرب، مرکزی، سیاه کیشم، شرق و خروجی) و ۱۴ ایستگاه مورد مطالعه قرار گرفته و با مطالعات پیشین مقایسه گردید. تعداد جنس های شناسایی شده در این بررسی ۶۸ عدد بوده که نسبت به ۱۱۷ جنس سال ۱۳۷۳ با کاهش شدیدی همراه بوده است. کاهش تعداد جنس ها در سه گروه اصلی باسیلاریوفیسه، کلروفیتا و سیانوباکتریا تقریبا مشابه بوده و به ترتیب کاهشی در حد ۵۹، ۶۳ و ۵۳ درصد داشته اند. کاهش تعداد جنس ها در شاخه میزوزوآ به میزان ۸۰ درصد بود. جنس های Cyclotella، Nitzschia، Synedra و Navicula از باسیلاریوفیسه ها Ankistrodesmus و Scenedesmus از کلروفیتا، Oscillatoria و Merismopedia از سیانوباکتریا  و Euglena از اگلنوزوآ از نظر درصد حضور و درصد فراوانی غالب بودند. در این بررسی میانگین فراوانی سالانه فیتوپلانکتون ها ۷/۸ میلیون سلول در لیتر بوده که در مقایسه با ۲۰ سال گذشته ۹ برابر کمتر شده است. بیشترین فراوانی را رده باسیلاریوفیسه آ (۵/۱ میلیون سلول در لیتر) و سیانوباکتریا (۱/۳ میلیون سلول در لیتر) داشتند. فراوانی شاخه اوگلنوزوآ  ۵۸۷ هزار سلول در لیتر بوده که در مقایسه با سالهای  دهه ۷۰ افزایش محسوس داشته است. تغییرات پلانکتونی یاد شده طی ۳۰ سال گذشته ناشی از فعالیت تخریبی انسان و تغییرات شدید محیطی بویژه کاهش تراز آب دریای خزر  بوده که سیمای عمومی تالاب انزلی را تغییر داده و بیشتر پهنه های آبی آن از بین رفته است. در چنین شرایطی اجرای طرح های احیای تالاب انزلی ضروری می باشد.  احیای حوضچه ها و پیکره های آبی آن، کنترل آلودگی ها و رسوبات وارده و کنترل گیاه سنبل آبی از راهکارهای بهبود وضعیت پلانکتونی تالاب انزلی محسوب می شوند.

کلیدواژه ها:

Density ، diversity ، Microalgae ، Anzali wetland ، تراکم ، ساختار ، تنوع ، میکرو جلبک ، تالاب انزلی