تحلیل آسیب پذیری زیرساخت های روبنایی در برابر سیل با تاکید بر روش AHP Fuzzy (مورد مطالعه: شهر خرم آباد)

سیلاب به دلیل تخریب گسترده و خسارات اقتصادی بسیار زیاد به عنوان یکی از متداول ترین بلایای طبیعی شناخته می شود. شهر خرم آباد به دلیل تجارب سیل خیزی در سال­های اخیر و موقعیت دره­ای بودن شهر، بارش­های فراوان، وجود رودخانه­ها در شهر(خرم رود و کرگانه)، دستکاری در حریم و بستر رودخانه­ها، جزء شهرهای در معرض مخاطره سیلاب می باشد. یکی از روش­های بررسی و تحلیل آسیب پذیری سیل و زیرساخت های شهری درمعرض سیل، استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی(Ahp Fuzzy) به منظور شناسایی پهنه های سیل خیز و آسیب پذیر سیل می باشد، دراین پژوهش، از ۱۲ معیار(بافت فرسوده، تراکم جمعیت، شبکه معابر، کاربری، ارتفاع، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، فاصله از رودخانه، خاک شناسی، فرونشست زمین و میزان بارندگی) به منظور تهیه نقشه­ی پهنه­های آسیب پذیر سیل استفاده شد. مطابق روش فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی، معیارها توسط کارشناسان امتیازدهی و سپس در نرم افزار Expert Choice  وزن دهی شدند و با استفاده از مدل منطق فازی، نقشه لایه­های اطلاعاتی معیارها مورد فازی سازی قرار گرفتند. در نهایت با همپوشانی نقشه های وزن دهی شده برای هر معیار در نرم افزار Arc Gis ، نقشه پهنه­های سیل خیز و آسیب پذیرتهیه شد. باهمپوشانی نقشه پهنه بندی شده سیل با نقشه پراکنش زیرساخت های روبنایی، نقشه­ی نهایی آسیب پذیری زیرساخت های روبنایی شهر خرم آباد تهیه گردید. نتایج تحلیل ها نشان داد که۱۷/۳۸ %  از زیرساخت های روبنایی در معرض آسیب­پذیری زیاد و خیلی زیاد سیل قرار دارند و کاربری های اداری وتجاری به ترتیب بیشترین آسیب پذیری وکاربری­های فرهنگی و مذهبی کمترین آسیب پذیری را در برابر سیل دارند. درنهایت با شناسایی پهنه های سیل خیز و آسیب پذیرسیل، لازم است اقداماتی به منظور افزایش ایمنی ومقاوم سازی زیرساخت­ها درجهت کاهش آسیب پذیری­های ناشی سیل، توسط مدیران و کارشناسان شهری انجام گیرد.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری سیلاب ، روش سلسله مراتب فازی (FAHP) ، نرم افزار ARCGIS ، شهر خرم آباد ، تاسیسات شهری ، ارزیابی ریسک ، تحلیل مکانی