واکنش شاخص های رشدی، فیزیولوژیک و ساکارز واریته های مختلف نیشکر به کاربرد سیلیکون در شرایط شوری آب

شوری یکی از عوامل تنش زا است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر رشد و عملکرد گیاهان تاثیر می گذارد. به منظور ارزیابی تاثیر سیلیکون بر رشد و عملکرد نیشکر تحت تنش شوری حاصل از زه آب زراعت نیشکر، آزمایشی در دو سال زراعی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ به صورت گلدانی در مجموعه کشاورزی شرکت کشت و صنعت نیشکر دهخدا در قالب آزمایش اسپلیت اسپلیت پلات و طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی آبیاری در سه سطح شوری ۴/۱ (شاهد)، ۱/۴ و ۲/ ۸ دسی زیمنس بر متر، دو واریته CP۷۳-۲۱ و CP۶۹-۱۰۶۲ و زمان کاربرد سیلیکون در چهار سطح شاهد (بدون کاربرد سیلیکون)، یک ماه قبل از تنش، همزمان با تنش و یک ماه بعد از اعمال تنش شوری به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد، تنش شوری ارتفاع ساقه نیشکر را به شدت کاهش داد. با آبیاری در سطح شوری ۱/۴ و ۲/۸ دسی زیمنس بر متر به ترتیب شاخص سبزینگی ۳/۲۲ و ۲۷ درصد، رطوبت نسبی برگ ۴/۶ و ۸/۱۱ درصد، نشت الکترولیت ۱۱ و ۷/۲۲ درصد، سرعت فتوسنتز ۲۸ و ۴۲ درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. همچنین کاهش ۱/۱۴ و ۵/۳۳ درصدی ساکارز و ۵/۲۰ و ۸/۴۲ درصدی شکر سفید به ترتیب در آبیاری با سطوح شوری ۱/۴ و ۲/۸ دسی زیمنس بر متر، برای واریته CP۶۹-۱۰۶۲ نسبت به تیمار شاهد بدون تنش مشاهده شد. واریته CP۶۹-۱۰۶۲ در همه صفات رشدی و فیزیولوژیکی توانایی بهتری نسبت به واریته CP۷۳-۲۱ از خود نشان داد. بهترین زمان کاربرد کود سیلیکون یک ماه قبل از اعمال تنش بود که سبب افزایش معنی دار همه صفات مورد مطالعه در تیمارهای آبیاری شده با سطوح شوری ۴/۱ و ۱/۴ دسی زیمنس بر متر نسبت به عدم کاربرد سیلیکون گردید. با کاربرد سیلیکون درصدهای ساکارز، خلوص و شکر سفید به ترتیب ۱، ۷/۳ و ۳ درصد در واریته CP۶۹-۱۰۶۲ افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان داد استفاده از زه آب با شوری بالا از طریق ایجاد تنش یونی و اسمزی سبب کاهش ارتفاع ساقه نیشکر می گردد. لذا در سال هایی که منابع آبی کاهش پیدا می یابد می توان با اختلاط زه آب ها با شوری پایین و آب رودخانه به تولید پایدار نیشکر ادامه داد. همچنین به منظور کاهش شرایط تنش شوری می توان با تغذیه زودهنگام نیشکر با کود سیلیکون از آسیب های تنش کاست.

کلیدواژه ها:

ارتفاع ساقه ، تنش ، درصد ساکارز ، زه آب