تدوین راهبردهای بلندمدت آب توسط هم اندیشی خبرگان با توجه به اسناد بالادستی در جهت حکمرانی آب کشور

نظام فعلی مدیریت منابع آب ایران از ۷۰ سال پیش آغاز شده و در بستر شرایط خاص تاریخی و اجتماعی کشور تکامل یافته است. قبل از دهه پنجاه هیچ اقدامی در کشور درباره تدوین یک برنامه جامع آب که افق درازمدت را در توسعه و حکمرانی آب ترسیم کند و ارائه دهد صورت نگرفته بود و برنامه های توسعه منابع آب در قالب برنامه های هفت ساله و سپس برنامه های پنج ساله تهیه می شد که منحصر به تعدادی از طرح های توسعه بود. هدف این مقاله، ارائه نتایج و دستاوردهای تحقیقات در زمینه شناسایی و تحلیل وضعیت بخش آب کشور و در نهایت ارائه راهبردهای اجرایی برای تدوین سند راهبردهای بلندمدت بخش آب کشور و تنظیم قانون در مجلس شورای اسلامی است. روش شناسی به کار رفته در این پژوهش برمبنای مصاحبه، پرسشنامه و برگزاری جلسات هم اندیشی با ۴۴ نفر از خبرگان آب کشور از وزارت نیرو، شرکت مدیریت منابع آب ایران، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست، سازمان هواشناسی کشور، وزارت کشور، سازمان مدیریت بحران کشور، اندیشکده تدبیر آب ایران، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، سازمان برنامه و بودجه کشور، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، شرکت های بخش خصوصی و هشت دانشگاه مطرح کشور و چارچوب SWOT برای تجزیه وتحلیل نتایج است. با توجه به مقادیر امتیازهای موزون محاسبه شده برای عوامل درونی و بیرونی، نشان داده شد که موقعیت تدافعی وجود دارد و می توان راهبردهای متنوعی را تدوین کرد تا تهدیدها و ضعف های موجود در بخش آب کشور را به حداقل رساند. همچنین چشم انداز و بیانیه ارزش و ۲۳ راهبرد برای سند راهبردهای بلندمدت آب تعریف و پیشنهاد شد. سپس راهبردهای پیشنهادی اولویت بندی شدند. بنابراین نظر به اهمیت مدیریت آب کشور براساس اصول حکمرانی مطلوب در چشم انداز معرفی شده و راهبردهای پیش گفته، جهت گیری مجلس شورای اسلامی در تدوین قوانین بخش آب باید ناظر به «قانون ارتقای شورای عالی آب»، «قانون شفافیت» برای سیاستگذاری آب کشور و «قانون ایجاد وب سرویس اطلاعات» برای تسهیل دسترسی به اطلاعات آب وهوا، شفاف سازی و مواجهه با تعارض منافع در مجلس شورای اسلامی باشد.

کلیدواژه ها:

expert consensus ، law ، long-term water strategies ، SWOT Framework ، Water governance ، Water Resources Management System in Iran