کدام دانش ارزشمند تر است؟ بررسی و مقایسه ی دانش ارزشمند از منظر دو ایدئولوژی کارآیی اجتماعی و بازسازی اجتماعی

این پژوهش با هدف بررسی دانش ارزشمند برنامه درسی از منظر دو ایدئولوژی کارایی اجتماعی و بازسازی اجتماعی که همواره در تقابل تاریخی با یکدیگر قرار داشته اند، پرداخته است. روش پژوهش حاضر اسنادی _ کتابخانه ای و از نوع تحلیلی_توصیفی بوده است. روش گردآوری داده ها از طریق تحلیل متن و روش تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل محتوا بوده است. دانش در برنامه درسی کارایی اجتماعی، از نوع دانش تجربی و مربوط به گروه خواص و نخبگان بوده که مبتنی بر عقلانیت فنی و خلاقیت، پیشرفت، فردمحور(اصالت فرد)، فرآیندمحور، حال نگر و گذشته نگر، حافظ وضع موجود، مبتنی بر فرهنگ تولید و مصرف(عرضه و تقاضا)، تخصص محور و به دنبال باز تولید فرهنگی است. این دانش از این منظر عامه پسند است که علائق عمومی در برنامه درسی تنها باعث افزایش آگاهی فراگیران درباره چرخه ی تولید، مصرف و زندگی روزمره می شود و همبستگی عمومی را تقویت و زندگی روزمره را می چرخاند. دانش در برنامه درسی ایدئولوژی بازسازی اجتماعی و مکاتب برخاسته از آن نظیر مکتب فرانکفورت، جامعه محور(اصالت اجتماعی)، نتیجه محور، آینده نگر، تحول گرا، انقلابی و حادثه ساز است. هر یک از این دو ایدئولوژی به اقتضای شرایط زمانی و مکانی مورد نظر و موردنیاز خود می توانند به گونه ای موفقیت آمیز عمل کنند. اگر به دنبال حفظ وضعیت موجود، انتقال فرهنگ به نسل بعدی(باز تولید فرهنگی) و جامعه پذیری کودکان و البته پیشرفت اقتصادی و رفاه جامعه هستیم، می توانیم از دانش ایدئولوژی کارایی اجتماعی برنامه ی درسی بهره ببریم در حالی که اگر به دنبال بازسازی فرهنگی بجای بازتولید فرهنگی، تحول در جامعه، خودآگاهی فردی هستیم، می توانیم از دانش بازسازی اجتماعی استفاده نماییم.

کلیدواژه ها:

دانش ارزشمند ، برنامه درسی ، کارایی اجتماعی ، بازسازی اجتماعی