سنخ شناسی الگوهای اقتدار معلمان و تحلیل کیفی نسبت آن با عملکرد تحصیلی دانش آموزان

هدف پژوهش حاضر شناسایی الگوهای مختلف اقتدار معلمان و تحلیل کیفی نسبت آن با عملکرد (کمی-کیفی) تحصیلی دانش آموزان است. پژوهش با روش کیفی –گراندد تئوری یا روش نظریه بنیادی- با کاربست روش نمونه گیری هدف مند و نظری و با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۳۲ دانش-آموزان پسر مقطع متوسطه دوره اول، (هفتم و هشتم) انجام گرفته است. تحلیل داده ها با رویکرد «استراوس و کوربین» و با استفاده از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت گرفت و ۲۰۶ مفهوم، ۴۵ مقوله و ۱۴ مقوله محوری شناسایی شدند. یافته ها و مدل پارادایمی پژوهش نشان می دهد شرایط علی به-وجود آمدن الگوهای اقتدار معلمان عبارتند از: «نحوه تدریس معلم»، «شیوه ارتباط و تعامل معلم با دانش-آموزان»، «اخلاق مندی معلم» و «نحوه کنترل کلاس». زمینه شکل گیری پدیده، «بستر خانواده» و «فضای حاکم بر مدرسه» بود. «گروه دوستان»، «رفتارهای غیرکلامی معلم» و «احساس کلی دانش آموزان نسبت به معلم» از جمله مقولات بدست آمده بودند که بر پدیده اثر (مداخله گر) می گذاشتند. دانش آموزان دو نوع راهبرد «پذیرش» و «مقاومت» را در مقابل رفتار و کنش های معلمان، اتخاذ کرده بودند. «ارزشیابی کمی»، «اشتیاق یا عدم اشتیاق به درس و کلاس» و «تداوم یادگیری» از مقولات پیامدی پژوهش به شمار می روند و در نهایت، مقوله هسته تحقیق با عنوان «الگوهای اقتدار معلمان» با سه نوع «الگوی استبدادی، رسمی و دموکراتیک» شناسایی شد. نتیجه: الگوی اقتدار دموکراتیک معلمان می تواند عملکرد کمی و کیفی مطلوبی برای دانش آموزان به ارمغان بیاورد.

کلیدواژه ها:

اقتدار ، الگوی اقتدار معلمان ، عملکرد تحصیلی ، دانش آموزان