بررسی تاثیر تنش شوری و خشکی بر خصوصیات جوانه زنی و رشد گیاهچه تلخ بیان (Sophora pachycarpa Schrenk ex C.A.Mey)

به منظور بررسی اثر غلظت­های مختلف کلرید سدیم و پلیاتیلن گلایکول در مراحل جوانه­زنی و رشد گیاهچه تلخ بیان (Sophora pachycarpa Schrenk ex C.A.Mey) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۷ انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف پتانسیل اسمزی و ماتریک ناشی از تنش شوری و خشکی در نه سطح (۰ ، ۱/۰- ، ۲/۰- ، ۴/۰- ، ۸/۰- ، ۱- ، ۲/۱- ، ۴/۱- و ۵/۱- مگاپاسگال) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش شوری و خشکی به صورت معنی­داری از درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشه­چه و ساقه­چه، وزن تر گیاهچه، ریشه­چه و ساقه­چه تلخ بیان کاسته شد (P≤۰/۰۱). با افزایش شدت تنش شوری و خشکی از ۱/۰- به ۵/۱- مگاپاسگال، درصد جوانه­زنی ۱۰۰ درصد نسبت به شاهد کاهش یافت و این کاهش در تنش خشکی به طور معنی داری در اکثر صفات نسبت به تنش شوری بیشتر بود. کاهش طول ساقه­چه در هر دو تنش بیشتر از ریشه­چه بود که نشان دهنده­ حساسیت بیشتر این صفت میباشد. برازش مدل سیگموئیدی سه پارامتری، رابطه بین سطوح مختلف تنش شوری و خشکی را با درصد جوانهزنی به خوبی توجیه نمود. پارامتر X۵۰ مدل نشان داد که تنش شوری و خشکی به ترتیب در پتانسیل­های ۰۸/۱- و ۴۳/۰- مگاپاسگال منجر به کاهش ۵۰ درصدی حداکثر جوانهزنی شدند که نشان دهنده تاثیر بیشتر تنش خشکی بر تلخ بیان می­باشد و وجود تنش­های شوری و خشکی می­تواند باعث کاهش شاخص های رشدی این علف­هرز در مراحل جوانه­زنی و گیاهچه­ای شود.

کلیدواژه ها:

پلی اتیلن گلایکول ، درصد جوانه زنی ، سرعت جوانه زنی ، کلرید سدیم