ارزیابی اثرات تنش زای شیرابه های مراکز دفن بر کیفیت خاک: چالش های زیست محیطی

شیرابه های مراکز دفن پسماند شهری از مهم ترین منابع آلودگی محیط زیست محسوب می شوند که با انتشار ترکیبات شیمیایی و زیستی مضر، تاثیرات منفی بر کیفیت خاک و منابع آب زیرزمینی دارند. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات تنش زای شیرابه های مراکز دفن بر خاک، به بررسی تغییرات فیزیکی، شیمیایی و زیستی ناشی از آلودگی شیرابه پرداخته است. در این مطالعه، ابتدا ترکیبات آلاینده موجود در شیرابه، ازجمله فلزات سنگین، مواد آلی محلول، نیترات ها، فسفات ها و ترکیبات آلی پایدار، شناسایی شده و تاثیر آن ها بر ویژگی های مختلف خاک، نظیر pH، هدایت الکتریکی، شوری، نفوذپذیری، ظرفیت تبادل کاتیونی و تغییرات اکوسیستم میکروبی، مورد ارزیابی قرار گرفته است. علاوه بر این، تاثیر شرایط اقلیمی، فصلی، نوع و سن پسماندهای دفن شده و ویژگی های جغرافیایی محل دفن بر میزان تولید و ترکیب شیرابه بررسی شده است. روند تغییر کیفیت شیرابه در طول زمان، از جمله کاهش یا افزایش غلظت آلاینده ها، تجزیه مواد آلی، آزادسازی فلزات سنگین و تبدیل ترکیبات شیمیایی آن، نیز تحلیل شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نفوذ شیرابه موجب تغییرات نامطلوب در ساختار، ترکیب و بافت خاک، کاهش باروری آن، افزایش سمیت زیستی، تخریب پوشش گیاهی و اختلال در تعادل زیستی خاک می شود. در مراکز دفن غیربهداشتی، میزان نشت آلاینده ها به خاک و منابع آبی افزایش یافته و خطر گسترش آلودگی و تهدید اکوسیستم های طبیعی را تشدید می کند. در پایان، راهکارهای مدیریت و کنترل آلودگی ناشی از شیرابه، شامل استفاده از لایه های ضد نفوذ، سیستم های زهکشی، روش های تصفیه پیشرفته، پایش مستمر و فناوری های زیست محیطی پیشنهاد شده است. یافته های این پژوهش بر ضرورت اجرای سیاست های مدیریت پایدار شیرابه برای کاهش اثرات زیست محیطی آن تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

شیرابه ، مرکز دفن ، آلودگی خاک ، پسماند شهری ، تنش محیطی