تاثیر انواع پرایمینگ بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی لوبیاقرمز (Phaseolus vulgaris) تحت تنش کلریدکبالت

چکیده مبسوط مقدمه: مرحله جوانه ­زنی تضمین­ کننده دوام، استقرار و عملکرد نهایی گیاهان می­ باشد. تراکم نهایی بوته در واحد سطح، زمانی به­ دست می ­آید که بذرهای کشت شده به­ طور کامل و با سرعت کافی جوانه بزنند. گیاهان اغلب تحت تنش­های غیرزنده قرار می­ گیرند که محدودیت عمده ­ای برای تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان است. پرایمینگ بذر از جمله روش­های بسیار ساده و ارزان جهت بهبود جوانه­ زنی بذر، تسریع رشد و استقرار گیاهچه، یکنواختی، کاهش زمان گلدهی، تولید گیاهچه قوی و غیره است که موجب بهبود کیفیت و عملکرد محصول در شرایط تنش­ زا و بدون تنش در گیاهان می­ گردد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر انواع پرایمینگ بر تغییرات آنزیمی و فیزیولوژیکی بذر لوبیا قرمز در شرایط بروز تنش کلریدکبالت بود. مواد و روش­ها: جهت بررسی اثر انواع پرایمینگ بر شاخص­های جوانه زنی، تغییرات آنزیمی و پروتئینی بذر لوبیا قرمز تحت تنش کلریدکبالت، آزمایشی به­ صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. این فاکتورها شامل چهار سطح، پرایمینگ بذر با ۱۰۰ میلی­ گرم در لیتر اسیدسالیسیلیک و مانیتول، آب مقطر و شاهد (عدم پرایمینگ) و همچنین سه سطح غلظت کلریدکبالت (صفر، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی­گرم بر لیتر) بود. یافته­ ها: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلریدکبالت شاخص­های جوانه ­زنی (سرعت جوانه ­زنی، طول ریشه­ چه، وزن تر ریشه­ چه، وزن تر ساقه­ چه و وزن خشک ساقه­ چه) کاهش یافت، با این­ حال، آب مقطر، اسیدسالیسیلیک و مانیتول افزایش معنی­داری در شاخص­های جوانه­ زنی (متوسط زمان جوانه­ زنی، طول ریشه­ چه، طول ساقه­ چه، وزن تر ریشه­ چه و وزن تر ساقه­ چه) مشاهده شد. برهم­کنش پرایمینگ و کلریدکبالت موجب افزایش وزن خشک ریشه­ چه در مقایسه با تیمار شاهد × تنش شد. بالاترین مقدار وزن تر ریشه­ چه (۴/۱۴ گرم)، وزن خشک ساقه­ چه (۲۷/۰ گرم) و طول ساقه­ چه (۱۷/۰ سانتی­متر) در پیش­ تیمار هیدروپرایمینگ به­ دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که هورمون ­پرایمینگ در شرایط تنش ناشی از ۲۰۰ و ۱۰۰ میلی­گرم در لیتر کلریدکبالت به ­ترتیب موجب افزایش محتوای پروتئین و میزان فعالیت آنزیم­ پلی­ فنل­ اکسیداز در مقایسه با تیمار شاهد شد. اسموپرایمینگ موجب افزایش میزان فعالیت آنزیم­ کاتالاز و پراکسیداز در شرایط عدم تنش و تنش ناشی از ۲۰۰ میلی­گرم در لیتر کلریدکبالت شد. نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر، با وجود اینکه کلریدکبالت برخی از صفات فیزیوژیکی و بیوشیمیایی بذر لوبیا قرمز را کاهش داد. با این­حال، لوبیا قرمز از توانایی تحمل کلریدکبالت نسبتا بالایی برخوردار است، به­ طوری­که تا ۹ روز نسبت به غلظت­های مختلف کلریدکبالت تحمل مناسبی نشان داد. جنبه ­های نوآوری: ۱-تاثیر غلظت­های مختلف کلریدکبالت و انواع پرایمینگ بر جوانه­ زنی بذر لوبیا قرمز بررسی شد. ۲- محتوای پروتئین گیاهچه لوبیا قرمز تحت تاثیر هورمون ­پرایمینگ افزایش یافت.

کلیدواژه ها:

Antioxidant enzymes ، Cobalt chloride ، French bean ، Germination ، Mannitol ، آنزیم­های آنتی­ اکسیدانت ، جوانه ­زنی ، کلریدکبالت ، لوبیا قرمز ، مانیتول