The Legal System of Exploiting International Water Resources (Case Study: Harirud River) رژیم حقوقی بهره برداری از منابع آبی رودخانه های بین المللی (مورد مطالعه: هریرود)

رودخانه هریرود با ماهیتی بین المللی مابین کشور های افغانستان، ایران و ترکمنستان مشترک بوده و معاهده ای نیز در خصوص تقسیم منابع آبی آن میان این کشور ها وجود ندارد. از طرفی در سال های اخیر افغانستان به عنوان کشور بالادست با حرکت به سمت سیاست هدروهژمون در منطقه، توسط سد های مختلفی که پس از احداث سد دوستی توسط ایران و ترکمنستان ساخته، به وسیله مهار و انحراف جریان آب این رودخانه از حق آبه کشور های پایین دست کاسته است، که با توجه به اهمیت بالای منابع آب هریرود برای ایران، این قیبل رفتار ها از سوی افغانستان می تواند در آینده نزدیک باعث بروز اختلافات و بوجود آمدن مخاطرات امنیتی در بین این کشور ها شود. از این رو، این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، با توجه به اسناد حقوقی بین المللی در زمینه اشتراک منابع آبی، به بررسی موضوع می پردازد. در نهایت، یافته ها حاکی از آن است که بهترین و کاربردی ترین روش برای بهره برداری از منابع آبی هریرود مبتنی بر تئوری حاکمیت سرزمینی محدود و اجرای اصل استفاده معقول و منصفانه از منابع آبی مشترک توسط افغانستان،و بدون آسیب رساندن به دولت های پایین دست است.

کلیدواژه ها:

رودخانه بین المللی هریرود ، اصل استفاده معقول و منصفانه ، اصل منع آسیب جدی ، حقوق بین الملل آب ، اصل ارزیابی آثار زیست محیطی ، هیدروهژمون