آینده نگاری مهاجرت معکوس در استان آذربایجان شرقی

در سالهای اخیر، نتایج سرشماری ها ظهور روند جدید مهاجرت داخلی با عنوان مهاجرت معکوس در ایران را نشان می دهد. بی تردید این بازگشت دارای تاثیرات اقتصادی، کالبدی، محیطی و اجتماعی فراوانی خواهد بود. پژوهش حاضر به منظور تدوین سناریوهای مهاجرت معکوس در روستاهای استان آذربایجان شرقی بر اساس اصول آینده پژوهی انجام شده است. روش تحقیق از نظر نحوه انجام، جزء تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی است و بر اساس روش گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقات پیمایشی و از منظر زمان جزء پژوهش های آینده گرا می باشد. جامعه آماری کلیه کارشناسان استانی حوزه جمعیت، برنامه ریزی جمعیتی و اساتید دانشگاه هستند. حجم نمونه برای این تحقیق ۱۰۰ نفر انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش دلفی، نرم افزار میکمک و سناریو ویزارد استفاده شد. نتایج حاصل از نرم افزار میکمک نشان می دهد ۱۳ عامل به مثابه عوامل کلیدی از بین ۴۳ شاخص اولیه در مهاجرت معکوس اثرگذار است. در ادامه با استفاده از تحلیل سناریونویسی، ۵۰ وضعیت محتمل برای ۱۳ عامل کلیدی طراحی شد. پس از تحلیل وضعیت های احتمالی با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد، ۳ سناریوی قوی، ۲۸۴ سناریوی ضعیف و ۱۲ سناریوی محتمل به دست آمد. از بین این سه گروه سناریو، ۱۲ سناریوی محتمل به مثابه سناریوهای مطلوب برای مهاجرت معکوس انتخاب شد. این سناریو با استفاده از روش استقرایی تحلیل و به سه سناریوی بسیار مطلوب، حالت ایستا و محتمل و بحرانی تقسیم شد.

کلیدواژه ها:

مهاجرت معکوس ، توسعه اقتصادی ، توسعه اجتماعی ، توسعه زیرساختی ، سناریوویزارد ، استان آذربایجان شرقی