اثر همپوشانی آشیان اکولوژیک گروه های سایزی مختلف ماهیان بر تغییرات مطلوبیت زیستگاه، ویژگی های مورفولوژیک و تنوع ژنتیکی ماهی سفید رودخانه ای (Squalius namak, Khaefi et al., 2016 )

در این مطالعه تفاوت آشیان اکولوژیک بین گروه های سایزی مختلف ماهیان Squalius namak (گونه ماهی سفید نمکی) در ایران و تاثیر آن بر مطلوبیت زیستگاه، خصوصیات مورفولوژیک و تنوع ژنتیکی این ماهی با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی و صفات اندازشی و همچنین تکنیک مولکولی مبتنی بر ریزماهواره ها در رودخانه ی جاجرود بررسی شد. هدف از این بررسی، پاسخ به این پرسش بود که آیا در رودخانه ها که برخلاف دریاها ماهیان گروه های سایزی از هم جدا نیستند، تقسیم بندی یا رقابتی برای منابع وجود دارد یا نه؟. برای بررسی ویژگی های زیستگاهی این گونه در رودخانه، فراوانی این ماهی و متغیرهای محیطی اندازه گیری شدند و برای محاسبه ی مطلوبیت زیستگاه از روشی ناپارامتری به نام هموارسازی هسته ای (Kernel smoothing)برای ترسیم رابطه بین هر متغیر محیطی و تعداد ماهی در هر ایستگاه استفاده شد. تنوع ژنتیکی نمونه های هر ایستگاه براساس ژنوتیپ چند لوکوسی و با استفاده از فرمول شانون-واینر با استفاده از بسته poppr در نرم افزار R محاسبه شد. با رگرسیون های خطی رابطه ی بین نمرات HSI، PC1 های صفات اندازشی و PC1های لندمارک ها با اختلافات نمرات میانگین آشیان اکولوژیک و نمرات شاخص مطلوبیت زیستگاه، مولفه های اصلی صفات اندازشی و مولفه های اصلی نقاط لندمارک در پلات هایی جداگانه برازش داده شد. در نتایج این مطالعه میزان همپوشانی فاکتورهای مختلف بین گروه های سایزی با روش های آماری و نرم افزاری محاسبه و ترسیم شد و نتایج بیانگر این بود که با افزایش همپوشانی آشیان اکولوژیک بین دو گروه سایزی، مطلوبیت زیستگاه برای آنها دستخوش تغییراتی می شود و علی رغم تغییرات محسوس در برخی صفات اندازشی از جمله طول چنگالی، طول پیش باله پشتی، طول پیش باله مخرجی و طول پیش باله سینه ای و تغییرات موقعیت لندمارک های مربوط به نیمه خلفی بدن و پوزه ماهی در گروه های سایزی، بین مقدار همپوشانی آشیان اکولوژیک و این صفات رابطه قطعی مشخص نشد. داده های مولکولی نیز حاکی از تنوع ژنتیکی بالای این گونه بود اما ارتباط قطعی با همپوشانی آشیان اکولوژیک مشخص نشد. برای بررسی اثرگذاری و یا تاثیرپذیری آشیان اکولوژیک باید فاکتورهای دیگری از فضایN بعدی نیچ از جمله رقابت غذایی و نحوه شکار طعمه و بطورکلی نوع تغذیه نه الزاما شکل ماهی در رودخانه ها بررسی شود.

کلیدواژه ها:

همپوشانی نیچ اکولوژیک ، مطلوبیت زیستگاه ، Squalius namak ، ریزماهواره ، ریخت سنجی.