مردان قرظی و کنشگری آنان پس از سال پنجم هجری

قرظیان، قریظیان یا همان بنی قریظه یکی از گروه های جامعه یهودی بودند که از چند سده پیش از هجرت در یثرب حضور داشتند. آنان پس از هجرت با مسلمانان در تعامل بودند تا اینکه در پی نزاع سال پنجم هجری شرایط به گونه دیگری رقم خورد. وجود جمعی از افراد به عنوان بازماندگان بنی قریظه مورد اتفاق است. بر اساس گزارش های مشهور، آنان توبه کننده از پیمان شکنی و زنان و کودکان بودند؛ اما برخی از گزارش ها افزون بر آن، مردانی که قلعه را ترک کرده اند و دیگر ساکنان را نیز جزو بازماندگان به شمار می آورند. مسئله اصلی مقاله آن است که رد پایی از مردان قرظی بیابد و نقش بازماندگان بنی قریظه را در عرصه های مختلف پس از سال پنجم نشان دهد. نقش مردان یا فرزندان و نوادگان مذکر قرظی و کنشگری آنان در دهه ها و سده های بعد حائز اهمیت است. این پژوهش به حضور قابل توجه حدود چهل مرد از آنان پرداخته و با روش توصیفی تحلیلی کوشیده توضیح دهد که مشارکت قرظیان در کدام زمینه ها بیشتر بوده است. نتایج نشان می دهد. ریشه برخی از روایات و گزارش های مرتبط با یهود و بنی قریظه در متون مسلمانان، اعم از تاریخ، حدیث، تفسیر و مانند آن، به این افراد می رسد یا حداقل نام آن ها در لایه های میانی اسناد آن روایات وجود دارد.

کلیدواژه ها:

بنی قریظه ، قرظی ، قریظی ، یهود ، مدینه