فرهنگ ایثار و شهادت در ادبیات جهادی صدر اسلام

دو مقوله ایثار و شهادت با فرهنگ قدسی جهاددر راه خدا گره خورده و در ادبیات اسلامی به خصوص دوره صدر اسلام نمود ویژهای داشته است. در قرآن کریم، به اشکال گوناگون بر واژه جهاد ایثار وشهادت تأکید شده است. ایثارگری و در پی آن جهاد و شهادت همواره بار مثبت و ایجابی نداشتهاند. کلمهشهادتتعبیری است عام که هم مرگ طبیعی و همکشته شدن مؤمنین در صحنه نبرد را در برمیگیرد. اذن صریح جهاد برای مسلمانان در اوائل دوره هجرت در حوزه جنگ سخت و اذن تلویحی جنگ نرم که بر اساس ترتیب نزولی سورهها در حوزه شعر و ادب در اواخر سوره شعراء یافت میشود از جمله اموری است که خداوند، پیامبر(ص) و شاعران مسلمان را رسماً به جهاد رسانهای و ادبیات سیاسی فرهنگی دفاع مقدس هدایت میکند. شیوهای که پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) بر آن تاکید داشته، و راه مبارزه با تهاجم فرهنگی و رسانه-ای را برای بسیاری از شاعران متعهد شهادتطلب در صدر اسلام و در طول تاریخ باز کرد. اولین سند جهادی و راهبردی الگوی اسلامی ادبیات جهادی ایثار و شهادت در شخصیت ابوطالب(ع) نمودار میگردد. ابوطالب مجاهدی نستوه و خستگی ناپذیر بود که با ابزار منظوم رسانهای آن زمان یعنی شعر، توطئهها و تبلیغات سوء دشمن را خنثی میکرد. شاعران تازهمسلمان صدر اسلام مانند حارث بن مره، عبد الله بن رواحه و کعب بن زهیر و دیگران، با فاصله گرفتن از فضای جاهلی و با بهرهگیری از تعالیم و ارزشهای الهی دین اسلام و سرلوحه قراردادن آیات و مفاهیم قرآنی، از مفاهیم و اصطلاحات جدیدی چون ایثار و شهادت و غفران و رحمت وبهشت جاویدان و ... در اشعار خویش، به تبلیغ دین پرداخته، به ادبیات این دوره غنا بخشیده، و ادبیات دوران مقدس صدر اسلام را شکل دادند

کلیدواژه ها:

ایثار ، شهادت ، صدراسلام ، ادبیات ، شعر ، رسانه ، تبلیغ