مطالعه آیکونوگرافی نگاره حکایت بوستان سعدی (بخش۳۵- باب اول) از میرزا آقا امامی

میرزا آقا امامی به عنوان یک هنرمند نگارگر اواخر قاجار و پهلوی بر احیای نگارگری مکاتب پیشین قبل از دوران قاجار کوشید، او نیز همانند دیگر نگارگران مکاتب آثاری را آفرید که دارای محتوای خاص بود و فرمها را جهت رسیدن به اثری با محتوای اصیل به خدمت گرفت. مسئله مهم ریشهیابی محتوا و مضمون نگاره حکایت بوستان سعدی (بخش ۳۵ - باب اول) اثر میرزا آقا امامی است، که بر روی یک درب چوبی نقش بسته است. بر این اساس هدف از این پژوهش کشف مفاهیم کاربردی آیکونوگرافی موجود در تصویرسازی نگاره میرزا آقا امامی است. پرسشهایی که مطرح میشود این است تصویرسازی های نگاره میرزاآقا در قالب کدام مفاهیم کاربردی آیکونوگرافی قرار گرفته است؟ میرزا آقا امامی در تصویر از چه منابعی بهره برده است؟»چه خوش گفت گرگین به فرزند خویش« سازی نگاره این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی- تفسیری انجامشده و شیوهی جمع آوری اطلاعات بهصورت میدانی و کتابخانه ای بوده است. نتایج حاکی از آن است که هنرمند در این آفرینش هنری، مطالعه خود را بر اساس ادبیات (ایران قبل و بعد از اسالم)، اسطوره ها و آثار نگارگری مکاتب گذشتگان با پشتوانه تربیتی مربوط به قرن هفتم هجری و در باب تربیت فرزندان نشان میدهد، و این تالش وی موجب شده تا ارتباط خود را با محتوای ادبیات، اسطوره و نگارههای دوران پیشین و اصیل ایرانی ناگسستنی کند. همچنین میرزا آقا درصدد ایجاد پیوند و ایجاد همجواری بین این تصویرسازی ها با ابتکارات هنری خود (نمایش دو شخصیت جوان و ایجاد هم زمانی حضورشان در نگاره جهت پایبندی به داستان حکایت، جایگذاری حیوانات و پوشش گیاهی بر اساس اقلیم زیستی، پیچاندن درخت خشک به دور درخت چنار جوان)، با مفاهیم کاربردی آیکونوگرافی (استحاله کلی، تقلید، ابزار انتقال و دانش نقشمایهها) به کارگرفته شده در اثر برآمده است.

کلیدواژه ها:

بوستان سعدی ، آیکونوگرافی ، نگارگری ، نگارگری میرزا آقا