واکاوی جایگاه معماری بر تحولات کالبدی شهری با تاکید بر مبانی اجتماعی فرهنگی

ساختار فضایی-کالبدی از کلیدی ترین مفاهیم رایج در عرصه برنامه ریزی و طراحی شهری است؛ چراکه با تمام عناصر کالبدی و مولفههای ساختاری شهر درگیر بوده و مبین چگونگی استقرار و عملکرد این عناصر در سطح شهر است. محیط و فرهنگ بر هم تاثیر متقابل دارند. تاثیر محیط (بطور عام) بر انسان و بر شکلگیری شخصیت و رفتارهای او، از گذشتههای دور و از منظر بسیاری از متفکران مورد توجه بوده است. کالبد و فرم فیزیکی شهر شامل ساختارهای شکل دهی به عرصه های عمومی و توده های دربرگیرنده فضاهای خصوصی است، که امکان وقوع عملکرد و فعالیتهای مختلف اجتماعی و فرهنگی در آن ها بسترسازی شده است. بر این اساس شهرها، متناسب با جایگاه اجتماعی خود، هویت و نظم کالبدی، متفاوت و همساز با این جایگاه دارند. از آنجا که بستر اجتماعی - فرهنگی مدام در حال تغییر و تحول است، انضباط کالبدی شهرها نیز متناسب با آن و به طور مدام، سازماندهی جدید می شود. معنایی که محیط و ویژگیهای کالبدی ساخته های انسان به انسان القا مینمایند، آن دسته از اصول و ارزش های فرهنگی و جهانبینی جامعه می باشد و شکل دهنده محیط بوده اند. به بیان دیگر محیط مصنوع با سمبل ها و تناسب و اجزا و نشانه ها و شکل و رنگ و دیگر بارزه هایش، هم بیانگر جهانبینی و فرهنگی است که بانی شکل گرفتن آن شده و هم اصول و ارزش های آن را به انسان القا نموده و به نوعی در تحولات فرهنگی ایفای نقش می نماید.

کلیدواژه ها:

تحولات کالبدی شهری ، فرهنگ ، معماری ، منظر فرهنگی ، مبانی اجتماعی فرهنگی ، هویت شهری