بررسی تطبیقی جایگاه سیستم قضایی در نظام اسلامی از دیدگاه امام(ره) و رهبری

دین مبین اسلام مجموعه ای از نظامات ارزشی است که قضاوت و دادرسی در آن نقشی عمده و برجسته ای دارد. از دیدگاه اسلام، اموری نظیر نظام، فرماندهی لشکر، مملکت داری و... هرگز ارج و ارزشی به اندازه اهتمام به دادرسی و عدالت خواهی ندارند و به همین جهت، در صدر اسلام شخص پیامبر(ص) کفالت امر قضا را بر عهده داشتند. بر اساس تاریخ، اگرچه پیامبر(ص) خود قاضی القضات بود؛ اما در سرزمینی که نمی توانست حضور داشته باشد، نماینده و شخصی را به عنوان حکم می فرستاد؛ چنانچه حضرت علی(ع) را به یمن فرستاد و در این خصوص، با توجه به اهمیت بحث قضاوت، متقی ترین و باسوادترین فقها و دانشمندان را برای تصدی این مهم در نظر می گرفتند. حساسیت شغل قضا از اینجا ناشی می شد که آنها می بایست حدود الهی را جاری کنند که الزمه اش فهم و درک درست مقررات و موازین شرعی و قدرت تطبیق فروع بر اصول است. مسئله قضا در رابطه با پاسداری از حقوق در نظام اسلامی نیز به این نکته توجه شده و در مقدمه قانون اساسی آمده است مردم در خط حرکت اسلامی، به منظور پیشگیری از انحرافات موضعی در درون امت اسلامی، امری است حیاتی. از این رو، ایجاد سیستم قضایی بر پایه عدل اسلامی و متشکل از قضات عادل و آشنا به ضوابط دقیق دینی پیش بینی شده است. این نظام به دلیل حساسیت بنیادی و دقت در مکتبی بودن آن، الزم است به دور از هر نوع رابطه و مناسبات ناسالم باشد. در این مقاله به بررسی تطبیقی میان دیدگاه رهبری و امام خمینی(ره) در رابطه با جایگاه سیستم قضایی در نظام اسلامی خواهیم پرداخت.

کلیدواژه ها:

سیستم قضایی ، نظام اسلامی ، امام خمینی (ره) ، رهبری ، قوه قضاییه