سوژه معلق مقاوم؛ نقد گفتمان حاکم بر پرورش سوژه در نظام آموزشی ایران

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 90

فایل این مقاله در 47 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCSJ-5-1_001

تاریخ نمایه سازی: 23 فروردین 1404

چکیده مقاله:

مقاله پیش رو به تحلیل و نقد بخش هایی از اسناد بالادستی نظام آموزشی، شامل سه سند مبانی نظری تحول بنیادین آموزش وپرورش، سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و سند برنامه درسی ملی و نتایج آن در عرصه عمل آموزشی با هدف استخراج دلالت های مستقیم و غیرمستقیم در خصوص سوژه و پرورش آن می پردازد. پژوهش با طرح کیفی و دو روش انتقادی و تحلیل محتوای کیفی استقرایی در بررسی متن اسناد و سایر متون مرتبط انجام شده است و به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که «اسناد و گفتمان حاکم بر نظام آموزش وپرورش ایران، موید چه نوع سوژه ای است و چه نقدی بر این سوژه وارد است؟». یافته ها نشان می دهد که اگرچه در اسناد بالادستی سوژه مطلوب، غالبا با ویژگی های «سوژه مومن» توصیف شده است، اما دارای ابهامات و تناقض هایی است که موجب می شود سوژه محقق آن در عمل، مسیری متمایز با سوژه مطلوب، آرمانی و مصرح طی کند. دیگر این که برخلاف نقدهایی که سوژه پروری نظام آموزشی را با دوگانه نظام آموزشی غرب زده/دین زده تبیین می کند و علت شکست سیاست های آموزشی در پرورش انسان مطلوب را وارداتی بودن و تاثیرپذیری آن از فرهنگ غرب و یا دین زدگی و پرداختن افراطی به پرورش سوژه مومن و غفلت از سایر ابعاد انسان می دانند، باید گفت در حال حاضر در اسناد بالادستی و متعاقبا در عمل تربیتی، نوعی تعلیق، بلاتکلیفی و حصاربندی در خصوص قابلیت های انسان و حدود رشد و عاملیت او به چشم می خورد که منجر به شکل گیری و دامن زدن به تناقض و ابهام در خصوص نحوه مواجهه نظام آموزشی و دست اندرکاران تربیت با انسان و در نهایت پرورش «سوژه معلق» می شود. نتیجه این تعلیق، بنا به عاملیت ذاتی و بقاء سوژه (نه مرگ آن) می تواند مقاومت آشکار و پنهان در برابر گفتمان مدرسه، نه تنها در دانش آموزان، بلکه در معلمان و سایر دست اندرکاران شود.

نویسندگان

الهام زارع

دانشجوی دکتری تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. elham.zareh۷۰@gmail.com

بابک شمشیری

استاد گروه تعلیم و تربیت، دانشگاه شیراز (نویسنده مسئول)، شیراز، ایران. bshamshiri@rose.shirazu.ac.ir

محمدحسن کریمی

استادیار گروه تعلیم و تربیت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. mhkarimi@rose.shirazu.ac.ir

شهرزاد شاهسنی

استادیار گروه تعلیم و تربیت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. sshahsani@rose.shirazu.ac.ir

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آب نیکی، حسن (۱۳۸۵). جورج اورول و سرگشتگی سوژه سیاسی ...
  • آسانی، سارا و محمدی، جمال (۱۴۰۰). دیالکتیک سوژه و فضا: ...
  • ابراهیم زاده، عیسی (۱۳۸۶). انتظارات بجا و نابجا از فلسفه ...
  • باقری، خسرو (۱۳۹۹). عاملیت انسان، رویکردی دینی و فلسفی، تهران: ...
  • باقری نوع پرست، خسرو (۱۳۸۶). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ...
  • باقری، خسرو، سجادیه، نرگس و توسلی، طیبه (۱۳۸۹). رویکردها و ...
  • بشیریه، حسین (۱۳۸۲). جامعه شناسی سیاسی، تهران: نشر نی ...
  • پارکر جی، پالمر (۱۴۰۲). شهامت تدریس، ترجمه نوگل روحانی، تهران: ...
  • پوپر، کارل (۱۳۸۰). جامعه باز و دشمنان آن، ترجمه عزت ...
  • تبریزی، منصوره (۱۳۹۳). تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی ...
  • https://www.adinehbook.com/gp/product/۶۰۰۴۰۵۶۰۴۹حاضری، علی محمد و رضاپور، اسماعیل (۱۳۹۲). مطالعه برخی عوامل ...
  • بررسی تطبیقی عاملیت آدمی در نظریه ای اسلامی در باب عمل و نظریه انتقادی هابرماس [مقاله ژورنالی]
  • چالش های باز تولید هژمونی دولت از طریق گفتمان مدرسه [مقاله ژورنالی]
  • کریمی، شهناز و نوابخش، مهرداد (۱۳۹۸). واکاوی مفهوم «سوژه» در ...
  • https://www.gisoom.com/book/۱۱۰۷۶۳۰۶میلر، پیتر (۱۳۸۲). سوژه، استیلا و قدرت در نگاه هورکهایمر، ...
  • https://nashreney.com/product/Abniki, H. (۲۰۱۵). George Orwell and the confusion of the ...
  • Adorno,T. (۱۹۷۳). Negative dialectics, Translated by E. B. Ashton ...
  • New York: Continuum ...
  • Asani, S., & Mohamadi, J. (۲۰۲۲). The dialectic of subject ...
  • Bagheri Noparast, Kh. (۲۰۰۸). A second look at Islamic education. ...
  • Bagheri, Kh. (۲۰۱۹). Human agency, a religious and philosophical approach. ...
  • Bashiriyeh, H. (۲۰۱۲). Political sociology. Tehran: Nei Publishing House. [In ...
  • Bagheri Noaparast, K. (۲۰۱۶). Islamic education as asymmetrical democratic interaction. ...
  • Bernard, H. W. (۱۹۷۳). CHild Development and Learning. Boston: Allyn ...
  • Clegg, S. (۲۰۲۱). Power frameworks, Translated by Mustafa Younesi. Tehran: ...
  • https://www.gisoom.com/book/۱۱۰۷۶۳۰۶ Derrida, J. (۲۰۰۱). Writing and difference, Translated by A. Bass ...
  • Derrida, J. (۲۰۰۲). Negotiations: Interventions and Interviews, ۱۹۷۱-۲۰۰۱, Translated by ...
  • Derrida, J. (۲۰۰۵). Rogues, Translated by P. Brault & M. ...
  • Hairi, A. H. (۲۰۰۷). The first confrontation of Iranian thinkers ...
  • Hazeri, A. M., & Rezapour, E. (۲۰۱۳). The study of ...
  • Karimi, S. H., & Navabakhsh, M. (۲۰۱۹). Analysis of the ...
  • Miller, P. (۲۰۰۳). Subject, domination and power in the view ...
  • Qajri, N., Mazidi, M.,& Shamshiri, B. (۲۰۱۹). Analyzing and understanding ...
  • Rajaei, M., Javidi, T., Sadeghzadeh, A., & Shabani, B. (۲۰۲۰). ...
  • Dor: ۲۰.۱۰۰۱.۱.۱۷۳۵۱۹۰۱.۱۳۸۴.۶.۴.۳.۳ Roderick, R. (۱۹۸۶). Habermas and the foundations of critical ...
  • Sadeghizadeh, S (۲۰۲۱). Sociology of Transition to the Politics of ...
  • Salamat News. (۲۰۱۷). The note titled: “The main social harms ...
  • Sajjadi, S. M. (۲۰۲۰). Re-Territorialization: The Paradoxical Discourse of Reforms ...
  • Tabrizi, M. (۲۰۱۳). Qualitative content analysis from the perspective of ...
  • Thorne, A. (۲۰۲۰). What is democracy?. Translated by Salman Sadeghizadeh. ...
  • DOI: ۱۰.۲۲۰۶۷/fedu.v۱۰i۱.۸۷۴۳۵ ...
  • نمایش کامل مراجع