ارزیابی فنی و اقتصادی روش های خشکه کاری برنج در استان خوزستان

این تحقیق برای انتخاب روش کاشت مناسب برای خشکه کاری برنج در استان خوزستان به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. چهار روش کاشت شامل، کاشت بذر در بستر مسطح با خطی کار غلات(P۱)، کشت بذر روی پشته با کارنده جوی و پشته کار غلات(P۲)، کپه کاری بذر روی پشته(P۳)، و کشت نشایی مرسوم + آبیاری غرقابی دائم (شاهد)(P۴) از نظر شاخص های زراعی، فنی، اقتصادی و حجم آب آبیاری مقایسه شدند. در هر روش کاشت نیز سه رقم چمپا، عنبوری و هوازی کشت شد. نتایج شاخص های فنی نشان داد زمان مورد نیاز برای روش شاهد (P۴) و روش های خشکه کاری (P۱ تا (P۳، به ترتیب ۹/۲۵۶،۲۰/۱‎، ۶۸/۱ و ۳۷/۱ ساعت بر هکتار بود. از نظر شاخص های زراعی (عملکرد و اجزای آن)، بین ارقام و روش های کاشت تفاوت معنی دار وجود نداشت. از نظر شاخص حجم آب آبیاری و بهره وری آن، بین روش های کاشت اختلاف وجود داشت. حجم آب آبیاری در روش مرسوم نشاکاری با آبیاری غرقابی دائم ۳۵۲۲۱ مترمکعب بر هکتار بود، در حالی که این شاخص در روش های خشکه کاری P۱ تا P۳ با دور آبیاری متناوب چهار روز در میان، نسبت به شاهد (P۴) به ترتیب ۳۴، ۴۹ و ۴۹ درصد کاهش یافت. بهره وری آب نیز برای نشاکاری مرسوم با آبیاری غرقابی دائم۱۰/۰ کیلوگرم بر مترمکعب و برای تیمارهای خشکه کاری P۱ تا P۳ با آبیاری متناوب، به ترتیب به ۱۵/۰، ۲۳/۰ و۲۰/۰ کیلوگرم بر مترمکعب بود. مقایسه اقتصادی روش های مختلف کاشت نیز نشان داد که برای تولید برنج در خوزستان، استفاده از رقم هوازی با روش کاشت خشکهکاری کپهای روی پشته و آبیاری متناوب، به دلیل ایجاد بیشترین درآمد خالص به مبلغ ۱۹۶۴۲۹۸۱ تومان بر هکتار (۴/۹ برابر روش نشاکاری مرسوم)، بیشترین نسبت درآمد به هزینه به میزان ۶۲/۲ و کمترین حجم آب آبیاری به میزان ۱۷۸۰۰ متر مکعب بر هکتار (۵۰ درصد کمتر از شاهد)، بهترین گزینه است.

کلیدواژه ها:

"برنج" ، "خشکه کاری" ، "خوزستان" ، "روش کاشت" ، "ارزیابی اقتصادی"