آسیب شناسی تعامل جمهوری اسلامی ایران با احزاب شیعه در عراق در سال های ۲۰۰۳تا ۲۰۲۱: رویکردی سازه انگارانه با تاکید بر رقابت ایران و عربستان

این پژوهش به بررسی تعاملات جمهوری اسلامی ایران با احزاب شیعه عراق در بازه زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۱ می پردازد و با رویکردی سازه انگارانه، نقش این تعاملات در شکل گیری و تقویت هویت شیعی در عراق را تحلیل می کند. در این مدت، ایران با حمایت نظامی، اقتصادی و ایدئولوژیک از احزاب شیعه عراق، تلاش داشته تا ضمن تثبیت نفوذ خود، به مقابله با نفوذ سایر قدرت ها، به ویژه عربستان سعودی بپردازد. در مقابل، عربستان با تاکید بر هویت سنی و حمایت از گروه های معارض و گاه افراطی، به ویژه پیش از سال ۲۰۱۸، سعی کرده است تا نفوذ ایران را محدود کرده و توازن قوا را به نفع خود تغییر دهد. این رقابت میان ایران و عربستان به تعمیق شکاف های مذهبی در عراق و واگرایی در میان احزاب شیعه منجر شده است که خود موجب ایجاد چالش هایی در ثبات سیاسی و امنیتی عراق شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تعاملات ایران با احزاب شیعه به تقویت هویت مذهبی و افزایش همگرایی میان ایران و عراق کمک کرده، اما در عین حال رقابت ایران و عربستان در این بستر باعث گسترش تنش های فرقه ای و تاثیرات منفی بر وحدت داخلی عراق شده است. این پژوهش با ارائه چارچوبی تحلیلی از رویکرد سازه انگارانه، ابعاد و پیامدهای این رقابت را به طور جامع ارزیابی می کند و راهکارهایی برای بهبود تعاملات منطقه ای پیشنهاد می دهد.

کلیدواژه ها:

احزاب شیعه ، واگرایی ، هویت مذهبی ، رویکرد سازه انگارانه ، تعاملات منطقه ای