تحلیل و بررسی راهکارهای موثر در بهبود بهره وری آب کشاورزی برای مقابله با بحران کم آبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

با توجه به کاهش منابع آب و افزایش تقاضای بخش کشاورزی، بهبود بهره وری آب نقش کلیدی در دستیابی به کشاورزی پایدار ایفا می کند. با این حال، بسیاری از کشاورزان بدون بهره گیری از روش های علمی و متناسب با شرایط منطقه، نیاز آبی محصولات خود را تعیین می کنند و اغلب از شیوه های استانداردی استفاده می کنند که کارایی لازم را ندارند. خشکسالی های اخیر و افت منابع آبی، پیامدهای زیست محیطی گسترده ای از جمله تشکیل ریزگردهای نمکی، تخریب اراضی کشاورزی و باغات را در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به دنبال داشته است. کاهش بارندگی و افزایش مصرف آب در بخش کشاورزی، افت شدید سطح آب دریاچه ارومیه را تسریع کرده است. بخش کشاورزی، به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده منابع آب، نیازمند توسعه راهکارهای موثر برای بهبود بهره وری آب است. این پژوهش به بررسی روش های بهینه سازی مصرف آب در حوضه دریاچه ارومیه پرداخته و راهکارهایی همچون آبیاری قطره ای، برنامه ریزی آبیاری بر اساس رطوبت خاک، کاهش عمق آبیاری و مدیریت هوشمند منابع آب را مورد ارزیابی قرار داده است. نتایج نشان می دهد که تغییر الگوی کشت به سمت محصولات کم مصرف، استفاده از فناوری های نوین آبیاری و به کارگیری سامانه های تصمیم یار آبیاری (IDSS) تاثیر بسزایی در کاهش مصرف آب و افزایش عملکرد محصولات دارد. افزون بر این، تغییر تاریخ کاشت و بهره گیری از روش های مکانیزه کشت، موجب بهبود کارایی مصرف آب و افزایش راندمان تولید شده است. در نهایت، اجرای این راهکارها می تواند نقشی موثر در مدیریت پایدار منابع آبی و کاهش بحران آب در مناطق خشک و نیمه خشک ایفا کند.

کلیدواژه ها:

بهره وری آب ، حوضه دریاچه ارومیه ، آبیاری ، کاهش مصرف آب