تخلیه اضطراری و شبیه سازی جمعیت دینامیک در خیابان امام رضا (ع) مشهد: رویکردی به ایمنی و مدیریت شهری در مراسم های مذهبی

شهر مشهد مقدس سالانه پذیرای بیش از ۲۵ میلیون زائر داخلی و خارجی است که در ایام خاص، به ویژه در مراسم مذهبی، بیشترین تراکم جمعیت در خیابان های اصلی منتهی به حرم مطهر امام رضا (ع) مشاهده می شود. خیابان امام رضا (ع) یکی از خیابان های پر تردد و حیاتی در این مناسبت ها به شمار می آید، جایی که بیش از ۵۰۰ هتل و مهمانپذیر در حاشیه آن در ایام مذهبی مملو از زائرین می شوند. با توجه به احتمال بروز حوادثی مانند آتش سوزی، زلزله یا شرایط اضطراری، برنامه ریزی برای تخلیه اضطراری در این خیابان به عنوان یک اقدام ضروری در مدیریت ریسک ازدحام جمعیت مطرح است.مقاله حاضر به شبیه سازی تخلیه اضطراری جمعیت در خیابان امام رضا (ع) با استفاده از روش مدلسازی عامل محور و نرم افزار Pathfinder می پردازد. این تحقیق بر روی سه سناریوی محتمل شامل وضعیت خروجی ها (باز یا بسته بودن) و وجود موانع فیزیکی متمرکز شده است. هدف از این مطالعه تحلیل فرآیند تخلیه اضطراری برای گروه های مختلف انسانی (شامل مردان، زنان، کودکان و افراد کم توان) و استخراج متغیرهایی مانند زمان تخلیه، تراکم جمعیت در خروجی ها و شناسایی گره های جمعیتی است.یافته های شبیه سازی نشان می دهد که انسداد خروجی ها با موانع ترافیکی، که به عنوان یک راهکار مدیریتی در خیابان امام رضا (ع) به کار می رود، نه تنها به کنترل تخلیه اضطراری کمک نمی کند بلکه موجب ایجاد تراکم و افزایش زمان تخلیه می شود. در مقابل، باز بودن همه خروجی ها زمان تخلیه را کاهش می دهد، اما با توجه به محدودیت های میدانی، انسداد برخی از خروجی ها و بهبود وضعیت خروجی های مربوط به خط BRT زمان تخلیه را به طور قابل توجهی بهینه می کند. این نتایج اهمیت مدیریت مناسب و برنامه ریزی موثر در مراسم های مذهبی با جمعیت انبوه را نشان می دهد

کلیدواژه ها:

شبیه سازی دینامیکی جمعیت ، خیابان امام رضا(ع) مشهد ، مدیریت ریسک ، مدل سازی عمل محور با Pathfinder