مکان یابی پهنه های مستعد کشت زیتون، انار، مرکبات جهت برنامه ریزی صحیح کشت و منابع آب در استان کرمانشاه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)

هدف: هدف از این تحقیق نیز تفکیک پهنه­های مناسب از نامناسب برای کشت باغات زیتون، انار و مرکبات و اولویت بندی در پهنه­های مناسب جهت برنامه ریزی صحیح منابع آب در منطقه است. روش پژوهش: در این مطالعه با استفاده از اطلاعات و نقشه­های رقومی و با تجزیه وتحلیل تخصصی هر لایه اطلاعاتی، بخشی از محدوده مطالعاتی را که فاقد امکانات و پتانسیل تعریف شده است از محدوده مطالعاتی حذف و اولویت بندی در پهنه­های مستعد ادامه پیدا کرده است. در این بخش، محیط طبیعی استان کرمانشاه یعنی عوامل اقلیمی، خاک و توپوگرافی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته­اند. ضمنا دراین رابطه از میان پارامترهای اقلیمی بارندگی سالانه، متوسط درجه حرارت سالانه، متوسط حداقل دمای سردترین ماه سال و متوسط حداکثر دمای گرم ترین ماه سال مورد بررسی قرار گرفته­اند. باتوجه به عناصر اقلیمی موردنیاز، با استفاده از نرم افزار  GIS و به روش درون یابی نقشه­های موردنیاز ترسیم و سپس با استفاده از روش Overlay نقشه مناطق مستعد کاشت و ترسیم گردیدند. یافته ها: باتوجه به نتایج حاصل شده می­توان استان کرمانشاه را برای کشت باغ زیتون و انار به پنج ناحیه خیلی مناسب، مناسب، نسبتا مناسب، کمی مناسب و نامناسب و برای کشت مرکبات به سه ناحیه مناسب، نا­مناسب وغیرقابل کشتت تقسیم بندی نمود. باتوجه به ناحیه بندی، ناحیه خیلی مناسب برای کشت زیتون در حدود ۹۰۰۰ هکتار (۹۰ کیلومترمربع) در شهرستان­های پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی بوده و همچنین در حدود ۳۲۲۴۰۰ هکتار (۳۲۲۴ کیلومترمربع) ناحیه مناسب کشت انار در شهرستان­های پاوه، جوانرود، ثلاث، اسلام آباد و گیلان غرب و در حدود ۱۶۳۸۰۰ هکتار (۱۶۳۸ کیلومترمربع) از اراضی نواحی شهرستان­های گیلان غرب، قصرشیرین و سومار در منطقه مناسب کشت مرکبات شناسائی گردیدند؛ لذا، برنامه ریزی مناسب کشت و منابع آب در این مناطق ضروری به نظر می­رسد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده حاکی از استعداد استان در تولید محصولات باغی است؛ لذا، باتوجه به شرایط اقلیمی مناسب موجود در سراسر استان و با برنامه­ریزی مناسب کشت و منابع آب در مناطق پهنه­بندی شده، استان کرمانشاه می­تواند در هریک از این محصولات خودکفا و صادرکننده به شهرستان­ها و استان­های هم­جوار و حتی کشور عراق باشد.

کلیدواژه ها:

آگروکلیمایی ، انار ، پهنه بندی ، زیتون ، مرکبات ، GIS