بررسی تاثیر ارکان تعالیم طریقت صفویه بر مناسک تعزیه حسینی در اردبیل با تاکید بر لزوم حفظ نظم تاریخی تعزیه

هدف اصلی تحقیق بررسی نحوه تاثیر تعالیم طریقت صفویه (اندیشه­های شیخ صفی الدین ابواسحق اردبیلی) درتعزیه­های حسینی میراث دوران صفویه می باشد. در این تحقیق با بررسی دو نمود اصلی آئین تعزیه اردبیل، «طشت­گذاری» و «شمع­گردانی» و نحوه اختتام آن­ مراسم، مفهوم و معنای همراهی دو مقوله «طریقت» و «شریعت»_ را که بن­مایه اصلی اندیشه شیخ صفی الدین اردبیلی در رسیدن به «حقیقت» می­باشد_ در مراسم تعزیه یادگار دوران صفویه به وضوح مورد مداقه قرار می­گیرد. در بررسی نحوه ظهور تعالیم طریقت صفویه در تعزیه، با بهره گیری از نظریات «گیرتز» و « مرتون» به موضوع حفظ نظم تاریخی تعزیه در جلوگیری از ظهور «مناسک­گرایی» پرداخته می­شود. روش پژوهش اسنادی و کتابخانه­ای می باشد. نتایج تحقیق نشان می­دهد علاوه  بر نقش نخبگان دینی در حفظ و نشر محتوای اصلی گفتمان عاشورای حسینی، حفظ نظم تاریخی تعزیه خود می­تواند منجر به حفظ معارف اصلی دینی و بازتولید دال مرکزی آن گفتمان گردد و هرگونه تغییر مبدعانه غیرتاریخی در ظاهر مناسک می تواند تبعات جبران ناپذیر شناختی در امر دینی به­بار آورد.

کلیدواژه ها:

تعزیه ، طریقت صفویه ، مناسک گرایی ، نظم تاریخی تعزیه در اردبیل