تهیه نقشه های بهره وری آب مصرفی برنج با روش های سنجش از دور در حوضه های آبریز خوزستان
محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 38، شماره: 4
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 94
فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WRA-38-4_002
تاریخ نمایه سازی: 21 اسفند 1403
چکیده مقاله:
کشت گسترده برنج در استان خوزستان تاثیر بسیاری بر ایجاد تنش آبی در زیرحوضه های آبریز استان دارد. برای برنامه ریزی دقیق مدیریت آب در سطح کلان برای ایجاد فرصت های صرفه جویی واقعی آب، این پژوهش با هدف تعیین نقشه پراکنش کشت برنج (RCM) برای روش های مختلف مدیریتی کاشت و آبیاری (کشت سنتی با غرقاب دائم و خشکه کاری با تناوب آبیاری) از خرداد تا آبان ماه ۱۴۰۲ با استفاده از شاخص های گیاهی، دما، خاک و داده های سنجش از دور در خوزستان انجام شد. در این پژوهش، تغییرات زمانی-مکانی مصارف آب برنج براساس میزان آب مصرفی واقعی (ETa) و بهره وری واقعی آب (WPET) ارزیابی و تحلیل شد. بهمنظور اجرای طبقه بندی برای تهیه نقشه پراکنش کشت برنج و دستیابی به سطح زیرکشت محصول، از الگوریتم جنگل تصادفی با تکنیک یادگیری ماشین استفاده شد. در محاسبه شاخص ها از باندهای ماهواره سنتینل۲، لندست۹ و پروداکت WAPOR بهره برداری گردید و برای تعیین ETa وWPET از پایگاه داده ای WAPOR در محیط GEE استفاده گردید. بر پایه نتایج، سطح زیرکشت برنج برای سامانه سنتی در کل استان، ۱۳۶۷۷۰ هکتار و برای روش خشکه کاری،۴۳۱۷۲ هکتار بود. در این شرایط، دقت کلی تفکیک مزارع برنج برحسب نوع کشت ۹۹/۶۵% و ضریب کاپای۰/۸۷ بود. در سال زراعی ۱۴۰۲، مجموع ETa برنج برای استان خوزستان بالغ بر ۱/۶۲ میلیاردمترمکعب برآورد شد، به طوری که میزان ETaکل برای کشت سنتی ۱/۲۷ میلیاردمترمکعب و در خشکه کاری حدود ۳۵۴ میلیون مترمکعب بدست آمد. نتایج نشان داد که با این که کشاورزان با مدیریت آبیاری روزانه در روش خشکه کاری تلاش کردند که عملکرد کاهش نیابد، با این حال میزان میانگین وزنی کاهش ETa و ارتقا WPET در این فناوری نسبت به روش سنتی به ترتیب، ۱۳% و ۸% برآورد شد. این در حالی است که تا زمانی که تناوب آبیاری (دور آبیاری دو تا چهار روزه) در روش خشکه کاری رعایت می شد، میزان کاهش ETa و ارتقا WPET در این فناوری به ترتیب ۲۴% و ۱۶% بود. نتایج حاصل از این پژوهش در مقایسه با داده های صحرایی منتج از کارهای تحقیقات کاربردی استان، راندمان کاربرد آب در مزارع برنج با کشت سنتی را ۲۷% و برای روش خشکه کاری ۳۴% برآورد کرد. بنابراین، در صورت ضرورت، کشت برنج باید به روش خشکه کاری با مدیریت متناوب آبیاری و در مناطقی که از نظر خاک، آب، سطح آب زیر زمینی و مهندسی زهکشی در وضعیت مناسبی باشند، انجام گردد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی مختاران
استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.
مریم محمدی
دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حسین دهقانی سانیج
استاد پژوهشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
