مدل‎سازی اثر انتقال بین حوضه ای بر ارزیابی بیلان آب (مطالعه موردی: حوضه قلعه شاهرخ زاینده رود)

در بسیاری از حوضه‎های آبریز شامل طرح‎های انتقال آب بین حوضه‎ای، به‎ویژه اگر بخشی از انتقال به صورت زیرزمینی باشد، اطلاعات کافی درباره سهم و تاثیر انتقال بر بیلان آب حوضه وجود ندارد. مدل‎سازی تلفیقی با استفاده از نرم‎افزار SWAT و نتایج مدل آب زیرزمینی FEFLOW برای منطقه مجاور و نیز توسعه یک مدل بیلان آب رودخانه در حوضه قلعه‎شاهرخ که ارزیابی مولفه های کل جریان حوضه را امکان‎پذیر می‎کند، از نوآوری‎های این پژوهش است. مولفه های جوی بیلان آب، با استفاده از نرم‎افزار SWAT برآورد شدند و رواناب مستقیم و نفوذ حاصل از تبدیل بارش به رواناب به دست آمد. از طرفی استفاده از نتایج مدل FEFLOW، در آبخوان محدوده مطالعاتی مجاور حوضه تحقیق، تخمین آب برگشتی به جریان آب زیرزمینی و تبادلات با آب سطحی را امکان‎پذیر ساخت. با توسعه یک مدل بیلان آب رودخانه‎ای، اجزاء آب سطحی همچون رواناب مستقیم، جریان پایه، مقادیر آب انتقالی سطحی توسط تونل و جریان خروجی از چشمه به عنوان انتقال آب زیرزمینی بین حوضه ای، در بیلان آب تعیین گردیدند. نتایج نشان داد حدود ۶۳ درصد جریان خروجی از حوضه مطالعاتی، مربوطه به انتقال آب سطحی و زیرزمینی از خارج حوضه است. لذا سیاست گذاران باید توسعه نظارت کمی و کیفی حریم انتقال را جدی قلمداد کنند.

کلیدواژه ها:

بیلان آب ، منابع آب سطحی ، مدل سازی هیدرولوژیکی ، نرم&lrm ، افزار SWAT ، مدیریت منابع آب