تحلیل فضایی تاثیر آلودگی هوا بر زیست پذیری شهری (مطالعه موردی: شهر اراک)

هدف از تحقیق حاضر تحلیل و ارزیابی یکی از عوامل مهم و اثرگذار بر زیست پذیری شهرها (آلودگی هوا) در کلان شهر اراک بود. دادهها و اطلاعات مورد نیاز با مطالعه اسناد، مراجعه به سازمان ها، و به صورت پیمایشی جمع آوری شد. جامعه آماری تحقیق شهر اراک و نمونه آماری ۳۸۴ نفر از شهروندان محلات شهر اراک بودند. جهت تجزیه وتحلیل دادهها از ابزار GIS و مدل رگرسیون وزنی جغرافیا (GWR) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد شاخص های زیست پذیری در شهر اراک از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار نیستند و از طرف دیگر به دلیل وجود کارخانه ها و شرکت های بزرگ (پتروشیمی، هپکو، ایرالکو)، ترافیک سنگین، و بافت قدیمی شهر در برخی محلات وضعیت شاخصهای آلودگی هوا در شرایط نامطلوبی قرار دارد؛ طوری که نتایج تحلیل فضایی مدل GWR نشان داد: که با توجه به آمارهR۲، وضعیت زیست پذیری شهر اراک در ابعاد اقتصادی، کالبدی، و زیست محیطی به میزان بالای ۵۰ درصد از شاخص های آلودگی هوا، مانند PM۲.۵, PM۱۰, SO۲, CO۲ متاثراست و البته محلات بخش های شرقی، جنوب، و جنوب غربی شهر اراک بیشتر تحت تاثیر این مسئله قرار گرفته اند. تنها شاخص اجتماعی با R۲=۴۸ دارای تاثیرپذیری کمتری (۴۸%) نسبت به سایر شاخصها بوده است. همچنین نتایج تحلیل فضایی نشان میدهد با فاصله گیری محلات شهری از منابع آلاینده وضعیت زیست پذیری شهری به حالت مطلوب نزدیک میشود.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، رگرسیون وزنی ، زیست پذیری ، شهر