بررسی ترکیب شیمیایی ذرات معلق موجود در هوای آزاد و ارتباط آن‌ها با شرایط محیطی

توسعه روزافزون جوامع شهری و افزایش فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی در عصر حاضر بدون توجه به ارزیابی اثرات این فعالیت‌ها بر سلامت انسان به عنوان محور توسعه، آلودگی هوای شهرها و مخاطرات ناشی از انتشار آلاینده‌های مختلف را موجب گردیده است. شهر بزرگ تهران نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد و با توجه به اینکه ذرات معلق به عنوان یکی از آلاینده‌های اصلی هوای شهر تهران به شمار می‌رود در این مطالعه میزان مواد آلی و معدنی موجود در TSP و PM10 مقادیر سرب موجود در TSPوPM10 و همچنین ارتباط بین غلظت ذرات معلق موجود در هوا با شرایط محیطی اعم از رطوبت نسبی مردم و مورد بررسی قرار گرفته است. این پروژه از تاریخ 80/10/1 لغایت 81/1/31 در محدوده بیمارستان دکتر شریعتی تهران انجام شد . با توجه به محاسبات آماری و استانداردهای موجود EPA ، تعداد 61 نمونه برای TSP و 61 نمونه برای PM10 با استفاده از پمپ نمونه‌ای با حجم زیاد (Hi-Vol) برداشت شد. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آنست که : ارتباط بین غلظت TSP با غلظت PM10 یا 0/96 = r از لحاظ آماری معنی دار بود. همچنین متوسط نسبت PM10 به TSP در طول دوره نمونه‌گیری ( 0/08 ± 0/48 ) به دست آمد که این برنج نشانگر این مطلب است که 48% ذرات TSP دارای قطر کمتر از 10 میکرون هستم. بیا گینه غلظت سه‌ماهه سرب موجود در TSP و PM10 در فصل زمستان 1٬380 به ترتیب برابر μg/m3 0/64 و μg/m3 0/41 به دست آمد. متوسط نسبت سرب موجود در PM10 به سرب موجود در TSP در طول دوره نمونه‌گیری ( 0/094 ± 0/64 ) به دست آمد که این رشته نشانگر این مطلب است که 64% ذرات سر دارای قطر کمتر از 10 میکرون هستند. همچنین نتایج حاصله حاکی از آنست که 0/21 در صد وزنی ذرات TSP و 0/26 در صد وزنی ذرات PM10 را ذرات ساربان تشکیل می‌دهد. 24% ذرات TSP و 32% ذرات PM10 را بخش عالی و 76% ذرات TSP و 68% ذرات PM10 در بخش مدنی تشکیل می‌دهد. در فصل زمستان و در شرایطی که رطوبت هوا کمتر از 50% در دمای هوا بین 5-10 درجه سانتی‌گراد باشد به خصوص در روزهای شنبه بیشترین غلظت TSP و PM10 وجود خواهد داشت. به ویژه اگر این شرایط با پدیده وارونگی هم همراه باشد.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، تهران ، ذرات معلق ، سرب و ، مواد آلی ، مواد معدنی