اثربخشی اجتماعی-اقتصادی فعالیت های احیایی آبخیزداری در مدیریت پایدار آبخیز

تخریب زمین به دلیل تاثیری که بر مردم و اکوسیستم دارد، یکی از مهمترین چالشهای زیست محیطی است. در این رابطه پروژه های آبخیزداری از مهمترین فعالیت های اجرایی در جهت اصلاح و احیاء حوزه های آبخیز هستند. این فعالیت ها به عنوان ترمیم کننده آبخیزها در جهت افزایش توان اکوسیستمی و باال رفتن تولید و خدمات اکوسیستم صورت می گیرند. پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی اجتماعی و اقتصادی فعالیت های آبخیزداری انجام شده در حوزه آبخیز خاوه می پردازد. برای این منظور از روش کیفی استفاده شد که ابزار سنجش آن تدوین و توزیع پرسش نامه است. این بررسی نشان داد که میزان مشارکت مردم متاثر از نقش این فعالیت ها در بهبود روش های درآمدزایی آنها بوده و معتقدند در رابطه با تاثیر اجرای طرح های آبخیزداری بر میزان کاهش خسارات مالی، در خصوص دو مورد کاهش خسارات جانی و کاهش خسارات به اراضی کشاورزی و باغات موثر بوده است. به طور متوسط ۸۴ درصد مردم اذعان نمودند که این طرح ها بر وضعیت اشتغال و بهبود وضعیت معیشتی مردم تاثیر داشته است. با توجه به نوع عملیات آبخیزداری اجرا شده در منطقه مورد بررسی، ۴۸ درصد مردم معتقد بودند که این طرح ها تاثیری زیادی در افزایش تولید گیاهان مرتعی و گیاهان دارویی نداشته است. البته مهم ترین تاثیر اجرای سازه های اصلاحی بر وضعیت معیشتی مردم از طریق تاثیر بر منابع آبی و قنوات منطقه بوده است (۶۳) درصد. به حراج ارزیابی اثربخشی پروژه های آبخیزداری می تواند از یک سو میزان تاثیرات و رضایت مندی بهره برداران را مشخص نموده و از سوی دیگر بار روشن شدن عدم قطعیت ها، امکان برنامه ریزی جامع تر را برای همان منطقه یا مناطق دیگر فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

آبخیز خاوه ، اثر بخشی ، اقتصادی و اجتماعی ، فعالیت های اجرایی ، مدیریت سازگار آبخیز