ارزیابی تحمل ژنوتیپ های گندم نان به تنش خشکی آخر فصل بر اساس شاخص های تحمل

گندم (Triticum aestivum L.) یک محصول یاتی جهانی برای تغذیه انسان است. این مطالعه با هدف شناسایی ژنوتیپ های گندم متحمل به خشکی پایان فصول با ارزیابی ۲۲ ژنوتیپ به صورت طرح کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در فصول ۱۴۰۱-۱۴۰۲ انجام شد. نتایج نشان دادند که همبستگی مثبت قوی بین اکثر شاخص های تحمل و عملکرد دانه در شرایط نرمال (Yp) و تنش خشکی (YS) وجود دارد. تحلیل مولفه های اصلی (PCA) نشان داد که دو عامل اول با مقادیر ویژه بزرگتر از یک به ترتیب ۷۰.۰۸ و ۲۹.۶۱ درصد، دودلوزی درصد از کل تغییرات بین شاخص ها را توجیه می کنند. با استفاده از شاخص انتخاب مناسب متغیره MGIDI، ژنوتیپ های ۲، ۲۲، ۱۱، ۱، ۳، ۶ و ۵ در شرایط تنش خشکی متوسط و ژنوتیپ های ۱۶، ۱۷، ۹، ۱۲، ۱۸ و ۱۳ ضعیف ترین بودند. همچنین ژنوتیپ های ۳، ۶، ۵، ۲، ۱، ۲۲ و ۱۱ با مقادیر IGSI بین ۰.۶۰ تا ۰.۹۰، متوسط در نظر گرفته شدند. در مقابل، ژنوتیپ های ۲۰، ۷، ۱۵، ۱۴، ۱۲، ۱۹، ۱۷، ۱۸ و ۱۳ با مقادیر IGSI کمتر از ۰.۴۵ تحت تنش خشکی پایان فصول به عنوان ژنوتیپ های ضعیف طبقه بندی شدند. در کل، این مطالعه زمینه را برای شناسایی و ترویج ژنوتیپ های گندم متحمل به خشکی، مایت از کشاورزی پایدار در میان تغییرات شرایط محیطی فراهم می کند. تلاش های مستمر در این زمینه برای تضمین امنیت غذایی جهانی و انعطاف پذیری در شرایط تولید گندم بسیار مهم است.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، شاخص های مقاومت به خشکی ، شاخص MGIDI ، گندم