تعیین اثربخشی مداخله ذهن آگاهی کودک محور برکارکردهای اجرایی و دشواری تنظیم هیجان کودکان مبتلا به اضطراب اجتماعی

چکیده هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله ذهن­آگاهی کودک محور بر کارکردهای اجرایی و دشواری تنظیم هیجان کودکان مبتلا به اضطراب اجتماعی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی کودکان دختر دارای اضطراب اجتماعی (۱۰ و  ۱۱سال ) مراجعه­ کننده به مراکز روان شناسی و مشاوره شهر مشهد در سال ۱۴۰۰ بودند. نمونه مورد مطالعه شامل ۳۸ دانش­آموز دختر که به شیوه نمونه­گیری در دسترس انتخاب و با انتساب تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. گروه آزمایش مداخله های درمانی ۱۰ جلسه­ای مربوط به ذهن­ آگاهی را در طی دو ماه و نیم دریافت کردند. این در حالی است که گروه کنترل هیچ­گونه مداخله­ای را در طول پژوهش دریافت نکردند. ابزارهای استفاده شده شامل پرسشنامه دشواری تنظیم ­هیجان گرتز و روئمر ( ۲۰۰۴) و  فرم طولانی پرسشنامه نقایص کنش­های اجرایی کودکان و نوجوانان توسط بارکلی (۲۰۱۲) بود. داده­های حاصل از پژوهش به­شیوه تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته ­ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس با اندازه­ گیری پیاپی نشان داد که اثربخشی برنامه مداخله­ ذهن ­آگاهی کودک­ محور بر کارکردهای اجرایی (۰۰۱/۰≥p) و تنظیم هیجان  (۰۰۱/۰≥p) در دانش آموزان دارای اضطراب اجتماعی اثر داشته است و این تاثیر در مرحله پیگیری دو ماهه پایدار ماند. نتیجه­گیری: براساس یافته ­های پژوهش حاضر می­توان چنین نتیجه گرفت که ذهن ­آگاهی می­تواند به­عنوان یک روش درمانی کارآمد برای بهبود کارکردهای اجرایی و تنظیم هیجان در کودکان مبتلا به اضطراب اجتماعی استفاده شود. واژه­ های کلیدی: اضطراب اجتماعی، کارکردهای اجرایی، تنظیم هیجان، آموزش ذهن ­آگاهی کودک ­­­محور.

کلیدواژه ها:

social anxiety ، executive functions ، emotion regulation ، child-centered mindfulness training ، اضطراب اجتماعی ، کارکردهای اجرایی ، تنظیم هیجان ، آموزش ذهن آگاهی کودک محور.