استحصال آب باران در حوزه های آبخیز شهری، گامی در راستای مدیریت سیلاب های شهری و روستایی (ارزیابی چند پروژه آبخیزداری)

مدیریت حوزه آبخیز به عنوان یکی از اقدامات تلفیقی در کنترل سیل مطرح است که نقش موثری در تغییر رفتار سیل در پایین دست و مناطق خطرپذیر عهدهدار است. در این مطالعه نیز به بررسی اقدامات آبخیزداری انجام شده در مورد کنترل سیلاب، در حوزه های آبخیز رامون، خاوه و لنگر پرداخته شد. بر اساس نتایج، در حوزه آبخیز رامون پس از اجرای اقدامات، ۴۳/۵۰۲۶۳۵۸۲ مترمکعب سیلاب و حدود ۸۳/۳۵۷۹۹ مترمکعب رسوب کنترل شده است. عملیات آبخیزداری حوزه آبخیز خاوه نیز نشان داد احداث سازه های اصلاحی باعث کاهش دبی اوج، افزایش زمان پایه هیدروگراف و افزایش زمان تاخیر هیدروگرافها (حدود ۵/۳ ساعت) و کاهش خطر سیل و رواناب در مناطق مسکونی پایین دست شده است. بر اساس بررسی نتایج در حوزه آبخیز لنگر، منجر به کاهش ۸۶/۱۱۹۳ میلیون مترمکعبی حجم سیلابی حوضه، کاهش CN، افزایش زمان تمرکز، کاهش دبی پیک و حجم سیلابی و کاهش احتمال خطر و خسارت در شهر و روستاهای پایین دست گردیده است. سیل شهری فراتر از تاثیر زیرساختهای فیزیکی تاثیرگذار است و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی ایجاد می کند. آسیب پذیریها بطور مساوی توزیع نمی شوند و محله های کم درآمد که عمدتا در مناطق مستعد سیل با زیرساخت های ناکافی واقع شده اند، خطرات سالمتی، جابجایی و زیان های اقتصادی زیادی را تجربه می کنند. با مدیریت و اجرای عملیات پیشگیرانه آبخیزداری و آبخوانداری در حوزه های مشرف به شهرها، نه تنها از خسارات مالی و جانی وارده به

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، سیلاب ، حوزه آبخیز ، مدیریت سیلاب ، روستایی