تحلیل اثر پلان چهارباغهای پیش از صفوی بر طراحی پلان باغهای صفوی موجود اصفهان

در گذر زمان عوامل گوناگونی در طراحی معماری باغ های ایرانی تاثیر گذاشته است. چهارباغها پرتعدادترین پلان بهکاررفته در معماری باغهای ایرانی بوده اند. ویژگیهای فرمی خاص چهارباغ ها بر طراحی سایر باغ ها تاثیر گذاشته است. با بررسی فرآیند تحلیل باغهای ایرانی و تاثیرپذیری آنها از ساختارهای چهاربخشی میتوان افزون بر باززندهسازی بخشی از هویت فراموششده معماری کهن، چگونگی تاثیرپذیری ساختارهای هندسی را در باغ ها تحلیل کرد. از سوی دیگر میتوان از این ویژگیها در طراحی محوطهسازیهای امروزی استفاده نمود. بین نسبتهای طولی و عرضی به کاررفته در فرمهای چهارباغی و طراحی پلان باغهای صفوی موجود اصفهان رابطه مستﻘیم وجود دارد. پژوهشگران دیگر در تﻘسیمبندی پلانهای باغ های صفوی بیشتر به عواملی مانند مفاهیم معنوی رویکرد معماری بهشت در باغها پرداختهاند. این پژوهش برای نخستینبار نﻘش ویژگیهای هندسی نهفته در چهارباغها را در پلان باغهای صفوی موجود اصفهان تحلیل کرد و بر پایه داده های کتابخانهای از یکسو و داده های میدانی از سوی دیگر نهادینه شده است. در این پژوهش با بررسی تطبیﻘی پلانهای چهارباغ از زمان گذشته تاکنون به ویژگی های هندسی تکرارشونده در فرآیند طراحی پلان پرداخته شد. این پژوهش سعی دارد تا تاثیر ویژگیهای هندسی موجود در چهارباغ را در طراحی پلانهای باغهای موجود در دوره صفوی آشکار سازد. در این مﻘاله ابتدا به تﻘسیمبندی باغها پرداخته شد، پس از تحلیل واژه ها و شناسایی انواع باغ ها ویژگیهای مشترک و متفاوت در گونههای متفاوت باغها مورد بررسی قرار گرفت. تحلیلها آشکار کرد نسبت طول به عرض فضای کلی به تﻘسیمبندی کرتها در باغ های صفوی اصفهان نیز با همان نسبت چهارباغ هایکهن تکرار شده است.

کلیدواژه ها:

Chaharbagh ، Safavid Garden ، Divisions ، Geometry in Architecture ، Design of the Garden ، چهارباغ ، باغهای صفوی ، بخشبندی ، هندسه در معماری ، طراحی باغ